حاصل سخن اين كه: اولويتِ چيزى بر چيزى، در گرو ملاكى است كه پديد آرنده اين اولويت است، گاهى اين ملاك به وسيله خَلْق و آفرينش حاصل مى شود، و گاهى ملاك آن خويشاوندى، همسايگى، سابقه خدمت، احسان، و وحدت در عقيده و انديشه، و به خاطر همين جهت است كه قرآن مؤمن را ولى مؤمن دانسته و كافر را ولى او نمى داند، چنان كه مى فرمايد:

(وَ اَلْمُؤْمِنُونَ وَالمُؤْمِنات بَعْضُهُمْ أَولياءُ بَعْض). (توبه/71)

«مردان و زنان با ايمان برخى ولى ديگرى است»

و در جانب سلب ولايت بين مؤمن و كافر مى فرمايد:

(يا أَيُّهَا الّذينَ آمَنُوا لا تَتَّخِذُوا اليَهُودَ وَ النَّصارى أَولياء...).(مائده/51)

«اى افراد با ايمان، يهود و نصارى را ولى خود برنگزينيد».

از مجموع آيات استفاده مى شود كه ولايت فردى بر ديگرى ملاك مى خواهد، اين ملاك يا تكوينى است يا تشريعى، در باره خدا، و نيز پدر و مادر نسبت به اولاد جنبه تكوينى دارد، در حالى كه در ديگر موارد جنبه تشريعى و قانونى دارد هرچند تشريع نيز به نوعى تابع تكوينى است. مثلاً همسايگى و قرب جوار كه مايه اولويت است.

اسم صد و بيست و ششم: المُهيمن

لفظ «مهيمن» در قرآن دوبار آمده و در يك مورد وصف خدا و در مورد ديگر وصف قرآن قرار گرفته است، در مورد خدا چنين مى فرمايد:

(...المَلِكُ القُدُّوسُ السَّلامُ المؤمِنُ الْمُهَيْمِنُ العَزيزُ الجَبّارُ المُتَكبِّر...).(حشر/23)

«فرمانرواى منزه، ايمنى بخش، مراقب، قدرتمند، مسلط، شايسته تعظيم».

و نيز مى فرمايد: (وَ أَنْزَلْنا إِلَيْكَ الكِتابَ بِالحَقّ مُصَدِّقاً لِما بَيْنَ يَدَيْهِ مِنَ