در هر حال قائلان به اشتقاق «اللّه» يا منكران آن، هر دو گروه در اين كه لفظ «اللّه» علم و اسم خاص براى ذات مقدس است، اتفاق نظر دارند. چيزى كه هست اختلاف در اين است كه آيا در اين تسميه معنى لغوى نيز در نظر گرفته شده است يا نه، قائلان به اشتقاق طرفدار رأى نخست بوده و منكران اشتقاق، نظر دوم را برگزيده اند.

فخر رازى مسئله را به گونه اى ديگر مطرح مى كند و مى گويد:«قائلان به اشتقاق لفظ جلاله را اسم خاص نمى دانند، در حالى كه قائلان به عدم اشتقاق آن را اسم خاص مى دانند». آن گاه به رد انديشه اسم خاص نبودن كه در نظر او از قول به اشتقاق نشأت گرفته، پرداخته و مى گويد:«اگر لفظ اللّه اسم خاصى نبود، گفتن كلمه «لا إله إلاّ اللّه» تصريح به وحدانيت نبود، زيرا در اين صورت «اللّه» مفهوم كلى خواهد بود و از تعدد مصداق ابايى نخواهد داشت».[1]

اشكال اين سخن روشن است،زيرا قول به اشتقاق مانع از آن نخواهد بود كه لفظ جلاله نام خاص باشد، چيزى كه هست بنابر اين نظريه، در نامگذارى مناسبت بين دو معنى، در نظر گرفته شده است،نه در نظريه ديگر و تفصيل اين مطلب در بحث چهارم خواهد آمد.

3. اللّهمّ به جاى اللّه

گاهى عرب به جاى لفظ «اللّه» از لفظ «اللهمّ» استفاده مى كند، و قرآن نيز از آن بهره مى گيرد و مى فرمايد:

(قُلِ اللّهُمَّ مالِكَ المُلْك تُؤتِى المُلْكَ مَن تَشاء...). (آل عمران/26)

«بگواى خدايى كه مالك فرمانروايى است، فرمانروايى را به هر كس بخواهى مى دهى».

و در جاى ديگر از برخى مشركان چنين حكايت مى كند: