مسلمانان جز خدا همه چيز را حادث مى دانستند وجمله (كان اللّه ولم يكن معه شيء) اساس توحيد آنان را تشكيل مى داد وعقيده آنها در باره توحيد، بر محور (قل اللّه خالق كل شيء[1]) دور مى زد در حالى كه اساس عقيده مسيحيان را «قدما سه گانه» به نامهاى «خداى پدر»، «خداى پسر»و«خداى روح القدس» تشكيل مى داد، آنها علاوه بر «خداى پدر»، «خداى پسر» و«خداى روح القدس» را نيز قديم دانسته ومعتقد بودند كه ماهيت خداى بزرگ را اين سه عنصر قديم تشكيل مى دهد.

بازيگران صحنه عقايد از ساده لوحى مسلمانان بهره گرفتند وبا طرح مسأله «قديم بودن قرآن» مى خواستند در اساسى ترين اصل عقيدتى اسلامى ايجاد خلل كنند ودر نتيجه از وحشت مسلمانان از تعدد قدما كه اساس عقيده مسيحيان را تشكيل مى داد، بكاهند.

در زمان خلافت مأمون خصوصاً سالهاى 212ـ218 مسأله خلقت وعدم خلقت قرآن بالا گرفت، او پيش از ديگران به ريشه مسأله توجه پيدا كرد وفهميد كه انگشت رجال كليسا مدتهاست كه در اين مسأله كار كرده ومى خواهند مسلمانان را به سوى شرك بكشند.[2]

قرآن در باره مسيحيان ياد آور مى شود كه انديشه «تثليث» از درون آيين مسيح نجوشيده، بلكه مسيحيان آن را از كافران وبت پرستان پيشين گرفته اند. چنانچه مى فرمايد: (يضاهؤن قولَ الّذين كَفروا من قبل قاتلهم اللّه أنّى يؤفكون) (توبه /30) «مسيحيان در انديشه تثليث از گفتار گروهى كه قبلاً كفر ورزيده اند پيروى مى كنند، لعنت خدا بر آنان باد، چگونه به دروغ گرايش دارند؟»