ثمرات اصل دوم: عدل

6

قضا وقدر

مسأله قضاء وقدر از مسائل فلسفى وكلامى است كه ساليان درازى فكر بشر را به خود مشغول ساخته وروى آن به بحث وبررسى پرداخته است وبراى آن نمى توان ريشه تاريخى معين كرد، زيرا اين نوع از مسائل پيوسته مورد نظر وتوجه بشر عاقل وخردمند ، متفكر وانديشمند بود ومى خواست بداند كه وضع او در اين جهان چگونه است. آيا او خود مختار است واز روى اختيار، كارهايى را صورت مى دهد ويا اينكه مجبور مختار نماست وعاملى او را به سوى هدفى سوق مى دهد، هرچند اين عامل براى او مشخص نباشد.

مسئله قضا وقدر به خاطر اين ويژگى، حالت همگانى به خود گرفته حتى كسانى كه سهمى از مسائل فلسفى وكلامى ندارند، در باره آن اظهار نظر مى كنند. از اين جهت با ديگر مسائل فلسفى وكلامى فاصله گرفته، حتى در قلمرو شعر عرفا وصوفيه وحتى افراد لاابالى نيز قرار گرفته است.

در زندگى بشر، دو گروه بيش از همه دم از سرنوشت مى زنند.

1ـ كسانى كه مى خواهند خود را از هر نوع قيد وبند اخلافى وقانونى برهانند، آنان آزادى در عمل را در پوشش قضا وقدر جستجو مى كنند تا خود را از هر نوع مسئوليت راحت سازند، ودر حقيقت آزادى در عمل را در لباس جبر ومحكوميت از جانب قضا وقدر مى طلبند.