پيش گرفته، نخست انتخاب مى كند كه بايد معانى اين آيات را به خود خدا تفويض كرد، ودرباره آنها چيزى نگفت، ولى وقتى به تفسير خود آيه مى رسد، راه معتزله را در پيش مى گيرد، وبه تاويل آيه مى پردازد[1].

ما چون در گذشته در اين باره سخن گفتيم، ديگر تكرار نمى كنيم، تنها يادآور ميشويم كه: هرگز آگاهى از مفاد اين آيات، نياز به تاويل ندارد، بلكه امعان نظر ودقت در مفردات وسياق آيات، حقيقت را روشن مى كند، كسانى كه درباره تفسير اين نوع از آيات، لفظ تاويل به كار مى برند، به خاطر ظهور مفردات آيه است كه با دلائل عقلى واعتقادى اسلامى موافق نمى باشد، ولى اگر آيه با توجه به قرائن موجود در آن تفسير شود، خواهيم ديد كه اين گونه آيات، از تاويل اصطلاحى(حمل آيه بر خلاف ظاهر)، بى نياز مى باشد وما هرگز در قرآن آيه اى نداريم كه ظاهر تصديقى آن، به تاويل(به معنى ياد شده) نياز داشته باشد.

تاويل در آيات متشابه كه در قرآن آمده است، به معنى تاويل اصطلاحى نيست، بلكه مقصود از تاويل، مآل آيه است كه سرانجام در آن استقرار مى پذيرد. زيرا آيات متشابه، ظهور متزلزلى دارد، كه سرانجام با دقت در آن، در معنى واقعى خود مستقر مى گردد و قرآن از آن به تاويل كه به معناى مرجع ومآل آيه است، تعبير مى آورد واين غير حمل آيه بر خلاف ظاهر آن است.

6ـ نظريه غزالى درباره تكلم خدا

او درباره كيفيت تكلم خدا، همان كلام نفسى را برگزيده ومى گويد: خدا به كلام ازلى قديم كه قائم به ذات است، متكلم بوده وسخن او شبيه كلام خلق