ذيل آيه، حاكى است كه انسان، قبل از دستور خدا، چنين دريافتهايى داشته ومى دانسته كه بايد كارهايى را انجام دهد و كارهايى را انجام ندهد، ولى چه بسا منافع شخصى، او را از انجام آن بازمى داشته است.

قرآن با اين آيه وامثال آن، او را به داورى وجدان تذكر داده وبه پيروى از آن فرمانمى دهد.

وبه ديگر سخن: لحن آيه حاكى است كه پيش از نزول آن، يك رشته كارهايى، چهره عدل واحسان داشته وكارهايى بد ومنكر وتجاوز شمرده مى شده است، آنگاه خدا به دسته اول، فرمان داده واز بخش دوم جلوگيرى نموده است. در اين صورت، بايد گفت: واقعيت عدل واحسان را خرد درك مى كند، ودر درك اين مفاهيم وحقايق، نياز به راهنمايى شرع نيست، همچنانكه واقعيت كارهاى زشت ومنكر را در محيط خود مى داند ودر شناسايى اين موضوعات، نيازى به تذكر شارع نيست، فقط كارى كه شارع در اين مورد انجام مى دهد، نظر عقل را تأييد كرده به آن فرمان مى دهد.

از اين بيان، روشن مى گردد كه عدل واحسان وهمچنين ظلم ومنكر، واقعيتهاى منهاى شرع دارند، وهرگز با فرمان شارع به ظلم، لباس عدل نپوشيده وبا نهى از عدل، رنگ ظلم به خود نمى گيرد، واگر بر فرض محال، خدا بر خلاف عقل امر و نهى كند، بايد بگوييم، از عدل نهى نموده وبر ظلم امر كرده است، نه اينكه او به هر چه امر كند، نيك است واز هر چه نهى نمايد، بد است. چيزى كه هست، قرآن، يكسره بر اين فرضيه ها خط بطلان كشيده وفرموده:((قُلْ اِنَّ اللَّهَ لاَ يَأْمُرُ بِالفَحْشاءِ أَتَقُولُونَ عَلَى اللَّهِ مَا لا تَعْلَمُونَ))(اعراف/28).

«خدا به كار زشت فرمان نمى دهد. آيا آنچه را نمى دانيد به خدا نسبت مى دهيد؟».