اين چه ارتباطى به مدعاى شما(او را بپرستيم) دارد؟ بلكه در اين صورت ممكن است برگردند وبر خلاف توحيد، استدلال كنند وبگويند: حالا كه خدا افعال ما را آفريده است، پس بت پرستى ما، مربوط به اوست واو چنين كارى را در مورد ما انجام داده است، پس او خود مسؤل كار ما است، نه خود ما.

آيه دوم

2ـ((هَلْ مِنْ خَالِق غَيْرُ اللَّهِ يَرْزُقُكُمْ مِنَ السَّمَاءِ وَالاَرْضِ لاَ اِلَهَ اِلاَّ هُوَ فَأَنَّى تُؤْفَكُونَ))(فاطر/3).

(آيا آفريدگارى جز خدا هست، اوست كه شما را از آسمان وزمين روزى ميدهد، خدايى جز او نيست، چرا از راه حق، سرباز مى زنيد؟).

پاسخ استدلال به اين آيه روشن است: زيرا خالقيتِ شايسته مقام خدا ومنحصر به او، آن خالقيت مستقل و غير معتمد به قوّه وقدرت ديگر است، واز اين جهت، همه جهان از وجود او سرچشمه گرفته است واو خالق غنى وبى نياز است، ولى اين مانع از آن نيست كه در طول خالقيت او خلقت هاى ديگرى نيز صورت گيرد واسباب وعلل طبيعى به اذن ومشيت خدا كار ساز وآفرينش گر باشد، تا آنجا كه قرآن به مسيح نسبت آفرينش مى دهد ومى گويد:((وَاِذْ تَخْلُقُ مِنَ الطِّيْنِ كَهَيْئَةِ الطَّيْرِ بِاِذْنِى فَتَنْفُخُ فِيْهَا فَتَكُونُ طَيْراً بِاِذْنِى))(مائده/110).

(به ياد آر زمانى را كه از گِل، چيزى مانند پرنده مى ساختى، ودر آن ميدميدى وبه خواست من پرنده مى شد).

از اين جهت در آيات قرآن، به قسمتى از علل واسباب طبيعى، آثارى نسبت داده شده، ولى اين نسبت، مانع از انحصار خلقت به خدا نيست، وتناقض در صورتى بين دو گروه تصور مى شود كه هر دو در يك نقطه ودر يك جهت سخن