فصل اوّل: اخلاق اقتصادى در توليد منابع و امكانات توليدى در پيشرفت علمى، صنعتى و اقتصادى كشور و نيز در توسعه و استحكام نهادهاى سياسى حكومت، نقش تعيين كننده دارد. بدون شك رعايت اصول اخلاقى در امور مختلف اقتصادى، در ارتقاء سطح كيفى و كمّى توليدات بسيار مؤثّر است و در نظام اقتصادى اسلام جايگاه ويژهاى دارد كه به بخشى از آنها مىپردازيم. در توليد، گام نخستين، كار است و بايد پيش از هر چيز نظر اسلام را در باره اين مقوله بررسى كنيم. اقدام به كار و كوشش و پرهيز از تنبلى و تن پرورى قرآن، در توليد، دو عنصر را عامل مهم و مؤثّر مىشناسد: يكى طبيعت و ديگرى نيروى انسانى اعم از فكرى و فيزيكى. پس بهرهگيرى از مواهب طبيعى جُز با تلاش و ايجاد هماهنگى ميان طبيعت و نيروى انسانى امكان پذير نيست: «هُوَ الَّذى جَعَلَ لَكُمُ الْارْضَ ذَلُولًا فَامْشُوا فى مَناكِبِها وَ كُلُوا مِنْ رِزْقِهِ وَ الَيْهِ النُّشُورُ» «1» او كسى است كه زمين را براى شما رام كرد، بر شانههاى آن راه برويد و از روزيهاى خداوند بخوريد؛ و بازگشت و اجتماع همه به سوى اوست. در جاى ديگر، ايجاد ارتباط و پيوند ميان كار و طبيعت با صراحت بيشترى آمده است: