بسته
به تعاريفى كه متكلّمان از ايمان به دست دادهاند، «مؤمن» تعاريف متعدّدى گرفته
است. بنابر تعريف مشهور شيعه، مؤمن كسى است كه به توحيد و لوازم آن- نبوّت، معاد،
امامت و همه آوردههاى پيامبر اسلام 6- باور آوَرَد و با زبان بدان اقرار كند.
در نظرگاه قرآنى، باور و يقين به تنهايى كافى نيست (نمل/ 14)؛ همان سان كه اقرار
زبانى به تنهايى كافى نيست (حجرات/ 14؛ الرسائل العشرة، 103؛ كشف المراد،
339؛ خلاصة المنهج، 1/ 18). در كلام و فقه
شيعه، اعتقاد به امامت امامان معصوم (ع) از اركان ايمان است و بدون آن، ايمان
مصداق نمىيابد هر چند اسلام تحقّق مىيابد (حق
اليقين فى معرفة اصول الدّين، 235). در عرف مردم، كسى را
مؤمن گويند كه اهل تعبّد و عبادت است و به واجبات و مستحبّات دينى پاىبندى مىكند
(گفتارهاى معنوى، 199). قرآن كريم از ايمان
و اهل ايمان بسيار سخن گفته است. در برخى آيات مؤمن راستين كسى است كه به خدا و
رسول ايمان دارد و اهل شكّ و ترديد نيست و با مال و جان به راه خدا جهاد مىكند
(حجرات/ 15).
روايات
بزرگان معصوم (ع) نيز از ايمان و مؤمن بسيار ياد كردهاند. برخى از اين روايات
سيماى مؤمن آرمانى را ترسيم مىكنند؛ از آن جمله در روايتى آمده است: مؤمن آن است
كه به وقت خشم و رضا گناه نكند و به باطل نگرايد و از حق روى برنتابد و چون قدرت
مىيابد، به تعدّى نمىلغزد و دست به ناحق نمىآلايد (ميزان
الحكمة، 1/ 206).
***
مهدويّت: اعتقاد به امام مهدى (ع)
همه
اديان بر آناند كه سرانجام، مردى ظهور مىكند كه با رسالتى الهى، انسان را از
تاريكى ظلم و گمراهى و گناهكارى مىرهاند و براى زمين و زمينيان، خوشبختى و خير و
بركت مىآورد. اين منجى، در مذهب تشيّع، همنام و از نسل پيامبر 6 و امام دوازدهم
است و «مهدى» از مشهورترين لقبهاى او است.
برخى
ديگر از لقبهايش عبارتاند از:
قائم،
صالح، منتظَر، صاحبالامر، صاحبالزّمان و بقيّةاللّه. او هم اكنون زنده و غايب
است و هرگاه شرايط ظهور