دانست: 1. باورهايى درباره حقايق و واقعيّات؛ همانند وجود خدا،
رستاخيز، كيفر و پاداش اخروى. اين بخش را «عقايد» گويند. (اصول دين) 2. شريعت و
مناسك بخش ديگر دين است و مقرّرات عبادى، حقوقى، مدنى، اجتماعى و ... در اين بخش
مىگنجد. 3. واپسين بخش، اخلاقيّات است كه در باب فضيلتها و رذيلتهاى اخلاقى است
و كردار و رفتار شخصى و فردى آدمى را سامان مىبخشد.
***
دين اسلام: آيين آسمانى حضرت محمّد بن عبداللّه 6
واپسين
و كاملترين دين آسمانى است كه پيامبر آن، حضرت محّمد بن عبداللّه 6 است و هدايت
و سعادت دنيوى و اخروى همه انسانها را در هدف دارد (معارف
و معاريف، 2/ 181). كلمه «اسلام» از مادّه «سلم» است و هشت بار در قرآن آمده
و مشتقّات آن، 134 بار در اين كتاب آسمانى به كار رفته است. فعل «اسلم» به معناى
آشتى كردن، تسليم شدن و تسليم كردن چيزى به كسى، خالص كردن دين، عقيده و عبادت
براى خدا و فرمانبردارى تسليم در برابر او آمده است (مفردات
راغب، 246). اسلام در اصطلاح شرع، عبارت از اعتقاد به شريعت محمّدى 6 و
انقياد و تسليم در برابر اوامر و نواهى و احكام آن (التبيان، شيخ طوسى/ 3/ 426؛ مجمع البيان، 5/ 138). تعريف ساده و جامع اسلام، تسليم است (نهجالبلاغه، 491؛
الميزان، 1/ 301 و 3/ 120). دين اسلام، چنانكه از نام آن برمىآيد، آيين
صلح، سلامت و امنيّت است (آل عمران/ 103). برخى صاحبنظران با توجّه به آيه مبارك «فَمَنْ أَسْلَمَ فَأُولئِكَ تَحَرَّوْا رَشَداً» (جن/ 14) اسلام را كوشش براى جست و جوى رستگارى تعريف كردهاند (دائرة المعارف الاسلامية، 3/ 349).
ايمان
و اسلام:
مهمترين
تقسيمى كه براى اسلام مطرح ساختهاند، اسلام تقليدى و اجتهادى است. اسلام اجتهادى
با ايمان قرين است. از امام باقر (ع) روايت كردهاند كه اسلام را پنج پايه است:
نماز و روزه و زكات و حجّ و ولايت. ولايت، شرط ايمان و اسلام است و اسلام و ايمان
داراى رابطه طولىاند بدين معنا كه ايمان پس از اسلام جاى دارد (حجرات/ 14).