حديث سفينه‌

مَثَلُ أَهْلِ بَيْتِى فِيكُمْ كَمَثَلِ سَفينَةِ نُوحٍ مَنْ رَكِبَها نَجا وَ مَنْ تَخَلّفَ عَنْها غَرِقَ.

ترجمه:

مَثَل اهل بيت من ميان شما، كشتى نوح است كه هر كس به آن پناه بُرد، نجات يافت و هر كس از آن جا ماند، هلاك شد.

حديثى مشهور است از پيامبر 6 كه نقش خاندانش را در هدايت مردم بيان مى‌فرمايد (بحارالانوار، 23/ 105؛ الجامع الصغير، 2/ 533). شيعيان اين حديث را كنار احاديث غدير، ثقلين (حديث ثقلين)، منزلت (حديث منزلت) و مانند آن جاى مى‌دهند و از اخبار متواتر و قطعى مى‌شمارند. بنابر اعتقاد شيعه، حديث سفينه، گواهى مى‌دهد كه پيامبر 6 جانشينان خود را معرّفى و تعيين كرده است (شيعه در اسلام، 176). اين حديث را همه علماى اسلام پذيرفته‌اند و محدّثين ثقه با اسناد و طرق معتبر آن را روايت كرده‌اند (اعيان الشّيعة، 1/ 370 و 371؛ دائرة المعارف تشيّع‌، 6/ 174). حديث سفينه با الفاظى گوناگون از پيامبر 6 نقل شده است؛ امّا از همه آنها معناى وجوب اطاعت از امامان معصوم (ع) برمى‌آيد. پيامبر 6 در حديث سفينه از شمار امامان (ع) سخن نگفته؛ ولى در احاديثى ديگر، شمار آنان را دوازده نفر دانسته است. حديث سفينه، از گذر تمثيل، بيان مى‌كند كه پيروى از اهل بيت (ع) واجب است و رها ساختن آنها موجب گمراهى و تباهى. مراد از «سفينة نوح» همان كشتى مشهور حضرت نوح (ع) است. قرآن كريم فرموده است كه در زمان نوح پيامبر (ع) طوفانى عظيم به پا شد و جهان را آب فرا گرفت و تنها كسانى جان به در بردند كه به او ايمان آوردند و در كشتى نشستند (هود/ 48- 32).

اينكه پيامبر 6 نجات پناهندگان به اهل بيت (ع) را قطعى دانسته است، نشان از عصمت آنان نيز دارد (اعيان الشّيعة، 370 و 371).

***

حديث منزلت‌

انْتَ مِنّى‌ بِمَنْزِلَةِ هارُونَ مِنْ مُوسى‌ إلَّا أنَّهُ لا نَبِىَّ بَعْدى‌. (غاية المرام‌، 2/ 72)

ترجمه:

تو براى من همانند هارونى براى موسى جز آنكه پس از من پيامبرى نيست (غاية المرام‌، 2/ 72).