اِبْن‌ِ كَيّال‌، بركات‌ بن‌ احمد بن‌ محمد ذهبى‌ دمشقى‌ صالحى‌ ملقب‌ به‌ زين‌الدين‌ (863 -929ق‌/1459-1523م‌)، واعظ، محدث‌ و فقيه‌ شافعى‌. وي‌ در آغاز تاجر بود و چون‌ ديون‌ فراوان‌ پيدا كرد، تجارت‌ را رها ساخت‌ و ملازم‌ شيخ‌ برهان‌الدين‌ تاجى‌ شد و صحيح‌ بخاري‌ را نزد او خواند. سپس‌ به‌ گفتن‌ حديث‌ در جامع‌ اموي‌ پرداخت‌. بعد از مرگ‌ برهان‌الدين‌ تاجى‌ رياست‌ شافعيان‌ دمشق‌ به‌ او رسيد. پس‌ از اين‌ زندگى‌ او بجز ملازمت‌ جامع‌ اموي‌ و وعظ در مسجد اقصاب‌ و جامع‌ جوزه‌ و خطابت‌ در صابونيه‌ چيزي‌ نمى‌دانيم‌ (غزي‌، 1/165). تنها اثر چاپى‌ او الكواكب‌ النيّرات‌ فى‌ معرفة من‌ اختلط من‌ الرواة و الثقات‌ در علم‌ حديث‌ است‌ كه‌ با تحقيق‌ كمال‌ يوسف‌ الحوت‌ در 1987م‌ در بيروت‌ به‌ چاپ‌ رسيده‌ است‌. وي‌ نام‌ نويسنده‌ را ابوالبركات‌ محمد بن‌ احمد آورده‌ است‌. از آثار خطى‌ او الانجم‌ الازواهر فى‌ تحريم‌ القراءة بلحون‌ اهل‌ الفسق‌ و الكبائر ( آربري‌، شم .(3419(2) الجواهر الزواهى‌ فى‌ ذم‌ الملاعب‌ و الملاهى‌ (همان‌،شم وتعليقات‌ اوبر الاكتفاء كلاعى‌ (ظاهريه‌، 1/45) را مى‌توان‌ ذكر كرد. همچنين‌ اجازه‌اي‌ از او خطاب‌ به‌ زين‌الدين‌ عبدالرحمان‌ بن‌ يوسف‌ بن‌ عربى‌ شافعى‌ در برلين‌ موجود است‌ كه‌ تاريخ‌ 926ق‌ را دارد ( آلوارت‌، شم .(169 غزي‌ (همانجا) از دو اثر ديگر با عناوين‌ اسنى‌ المقاصد فى‌ معرفة حقوق‌ الولد على‌ الوالد و حياة القلوب‌ و نيل‌ المطلوب‌ ياد كرد است‌.
مآخذ: غزي‌، نجم‌الدين‌، الكواكب‌ السائرة، به‌ كوشش‌ جبرائيل‌ سليمان‌ جبور، بيروت‌، 1945م‌؛ ظاهريه‌، خطى‌ (تاريخ‌)، عش‌؛ نيز:
Ahlwardt; Arberry.
محمد هادي‌ مؤذن‌ جامى‌
تايپ‌ مجدد و ن‌ * 1 * زا
ن‌ * 2 * زا