اِبْن‌ِ شُقَيْر، ابوالفتح‌ شرف‌ الدين‌ نصرالله‌ بن‌ عبدالمنعم‌ بن‌ نصرالله‌ ابن‌ حواري‌ تنوخى‌ دمشقى‌ (604 -673ق‌/1207-1274م‌) محدث‌ و اديب‌ حنفى‌ مذهب‌. يونينى‌ درگذشت‌ او را در 683ق‌ دانسته‌ است‌ (تقى‌الدين‌، 974). وي‌ در دمشق‌ زاده‌ شد و در همانجا علم‌ آموخت‌ و سپس‌ به‌ قصد شنيدن‌ حديث‌ به‌ مصر و بغداد سفر كرد (ابن‌ ابى‌ الوفاء، 2/197؛ تقى‌الدين‌، همانجا). از مشايخ‌ او در حديث‌ ابوالفتح‌ بكري‌ و داوود بن‌ مُلاعب‌ و از راويان‌ او دمياطى‌، ابن‌ خباز، دواداري‌ و قاضى‌ القضاة ابن‌ صصري‌ را مى‌توان‌ نام‌ برد (ابن‌ شاكر، 4/186). ابن‌ ابى‌ الوفا او را ثقه‌ شمرده‌ است‌. لازم‌ به‌ ذكر است‌ كه‌ ابن‌ عماد (5/341) او را حنبلى‌ دانسته‌ است‌ كه‌ درست‌ به‌ نظر نمى‌رسد.
ابن‌ شقير در 659ق‌/1261م‌ كه‌ ابن‌ خلكان‌ به‌ قاضى‌ القضاتى‌ دمشق‌ منصوب‌ شد (نك: ابن‌ خلكان‌، 7/258) اوقاف‌ مدرسه‌ را در دست‌ داشته‌ و همين‌ امر موجب‌ بروز اختلافى‌ بين‌ آنان‌ شده‌ است‌. او در اواخر عمر مسجدي‌ در دمشق‌ در حوالى‌ «طواحين‌ الاشنان‌» بنا نهاد (ابن‌ شاكر، همانجا). دست‌ نوشته‌اي‌ از وي‌ در پايان‌ كتاب‌ الذرية الطاهرة (دولابى‌، 169) وجود دارد كه‌ آن‌ را در 669ق‌/1270م‌ در همان‌ مسجد نوشته‌ است‌. ابن‌ شقير ذوق‌ شاعري‌ نيز داشته‌ است‌ (نك: ابن‌ بى‌ الوفاء، ابن‌ شاكر، همانجاها؛ ابن‌ عماد، 5/341-342). وي‌ در دمشق‌ درگذشت‌ (تقى‌الدين‌، همانجا).
آثار: به‌ گفتة ابن‌ شاكر (همانجا) او داراي‌ آثار متعددي‌ است‌، اما تنها عنوان‌ دو كتاب‌ او ياد شده‌ است‌: 1. مختصر كتاب‌ الفتن‌ اثر نعيم‌ بن‌ حمّاد، كه‌ نسخة خطى‌ آن‌ در كتابخانة ظاهريه‌ موجود است‌ GAS,) )؛ I/105 2. كتاب‌ ايقاط الوسنان‌، در فضيلت‌ شام‌ كه‌ نسخه‌اي‌ از آن‌ به‌ خط مؤلف‌ نزد ابن‌ شاكر (همانجا) موجود بوده‌ است‌.
مآخذ: ابن‌ ابى‌ الوفاء، عبدالقادر، الجواهر المضيئة، حيدرآباد دكن‌، 1330ق‌؛ ابن‌ شاكر كتبى‌، محمد، فوات‌ الوفيات‌، به‌ كوشش‌ احسان‌ عباس‌، بيروت‌، 1973م‌؛ ابن‌ عماد، عبدالحى‌، شذرات‌ الذهب‌، قاهره‌، 1351ق‌؛ تقى‌ الدين‌، ابراهيم‌، التراجم‌ السنية فى‌ التراجم‌ الحنفية، نسخة عكسى‌ موجود در كتابخانه‌ مركز؛ دولابى‌، محمد، الذرية الطاهرة، قم‌، 1407ق‌؛ نيز: GAS.
حسن‌ يوسفى‌ اشكوري‌
تايپ‌ مجدد و ن‌ * 1 * زا
ن‌ * 2 * زا