استهلاك مايع قليل نجس در مايع مضاف يا آب قليل پاك:مايع مضاف( --> آب مضاف)و نيز بنابر قول مشهور آب قليل( --> آب قليل)به ملاقات با نجاست، نجس مى‌شود؛ هرچند نجس پس از ملاقات، در مايع مضاف يا آب قليل مستهلك شود، مانند ريختن مقدارى شراب در ديگ خورش. البته برخى قدما بر آنند كه چنانچه خون كمى در ديگ خورش بريزد و بر اثر جوشيدن مستهلك گردد، خورش پاك و خوردن آن حلال است.(6)

استهلاك نجس در كثير پاك:آب نجس با ملاقات با آب كثير( --> آب كثير)و مستهلك شدن در آن ـ بنابر اشتراط استهلاك در حصول طهارت و كافى نبودن صرف اتّصال ـ پاك مى‌شود(7)( --> آب مطلق). مايع مضاف متنجّس جز با استهلاك در آب كثير پاك نمى‌گردد.(8)

3. استهلاك مايع قليل پاك، ليكن خبيث در مايع قليل پاك:خوردن خون بر آمده از دندان ـ بنابر طهارت خون باطن ـ به جهت خبيث بودن حرام است؛ امّا اگر در آب دهان مستهلك گردد، فروبردن آب دهان حرام نيست.(9)

4. استهلاك از حيث اضافه و اطلاق:اگر مايع مضاف ـ مانند شير ـ در آب مطلق( --> آب مطلق)مستهلك شود، احكام آب مطلق ـ مانند جواز وضو و غسل با آن ـ بر آن مترتّب مى‌گردد.(10)درصورت عكس، حكم آن نيز عكس خواهد بود.(11)

5 . استهلاك در تيمّم:شرط صحّت تيمّم آن است كه با خاك انجام شود و اگر غير خاك با خاك مخلوط گردد، تيمّم با آن صحيح نيست، مگر آنكه در خاك مستهلك شده باشد.(12)

6 . استهلاك در نماز:از شرايط لباس نمازگزار آن است كه از جنس حرير خالص نباشد؛ ليكن اگر آميزه اى از حرير و غير حرير باشد نماز صحيح است، مگر آنكه غير حرير به علّت اندك بودن، در حرير مستهلك شود؛ به گونه‌اى كه عرفاً عنوان اختلاط صادق نباشد.(13)

سجده بر معدن( --> معدن)صحيح نيست، مگر آنكه در خاك مستهلك شود. نظر مشهور در اين صورت، صحّت آن است.(14)

• (10)جواهر الكلام 1/ 330
• (11)مستمسك العروة 1/ 118
• (12)جواهر الكلام 5/ 137
• (13)8/ 138
• (14)5/ 137
• (6)جواهر الكلام 36/ 381
• (7)العروة الوثقى 1/ 43
• (8)مستمسك العروة 2/48
• (9)العروة الوثقى 1/66