نخست، بدان که اهل معنا را سخن از صورت نباشد و ارباب تمیز در مقابله قلب قالب را وزنی ننهند اگر در این معرض صورت را هیچ اعتباری بود، نمی‌گفتند:(صلی الله علیه و آله): ان الله لا ینظر الی صورکم و لا الی اعمالکم، ولکن ینظر الی قلوبکم و نیّاتکم»[1].

و اگر مقصود از حسن صورت، صباحت و ملاحت است، آن خود خیال‌بازی است که ناقصات عقل را در نمایش موی و روی و خط و خال بدان مفاخرت باشد.

و اگر عظم جثّه و استقامت هیکل است، بباید دید که حق تعالی در شأن منافقان چه فرمود: )وَ إِذَا رَأَیتَهُمْ تُعْجِبُكَ أَجْسَامُهُمْ([2] ایشان را اگرچه صورت انسان بوَد؛ اما چون معنی حاصل نبوَد، با جمادات مقابل شدند: )كَأَنَّهُمْ خُشُبٌ مُسَنَّدَةٌ([3].

حکیم شام گفت: نص قرآن مجید بر صحت قول من دلیل است، چنانچه فرمود: )لَقَدْ خَلَقْنَا الْإِنْسَانَ فِی أَحْسَنِ تَقْوِیمٍ([4] هر آینه از این وجه ما را بر جمله موجودات فضیلت باشد.

مور گفت: ما را نیز از کلام حق در این معنی دلایل بسیار است، چنانچه فرمود: )الَّذِی أَحْسَنَ كُلَّ شَیءٍ خَلَقَهُ([5]و در جای دیگر فرمود: (اعطی کل شیء خلقه ) از این طریق اگر شما خود را بر ما ترجیح می‌نهید، مقبول نیست و در حسن صورت همه مطابق و موافق یکدیگریم و میان ما و شما در ترتیب جسم و ترکیب اعضا هیچ مباینتی نیست؛ بلکه همه را در دایره وجود یک حکم است. اگر تغییری و تفاوتی هست، در هیأت است،

[1] . (یعنی خداوند به ظاهر شما و به اعمال شما نمی نگرد،بلکه به قلب شما می نگرد .) شرح نهج البلاغه ابن ابی الحدید ج 1 ص432.المکتبة العصریه

[2]. (هنگامى كه آنها را مى‌بينى‌، جسم و قيافه آنان تو را در شگفتى فرو مى‌برد)منافقون/ 4.

[3]. اجسامی بی روح و صورتهایی بی معنا و هیکل هایی توخالی دارند. نه از خود استقلالی، نه در درون نور و صفایی. نه اراده و تصمیم محکم و ایمانی، درست همچون چوب های خشک تکیه زده بر دیوار.

[4]. (كه ما انسان را در بهترين صورت و نظام آفريديم‌) تین/ 4.

[5]. (او همان كسى است كه هر چه را آفريد نيكو آفريد) سجده/ 7.