درس ششم:

رواِیات مشتمل بر عبارت «لا ضرر» (2)

بسم الله الرّحمٰن الرّحِیم

رواِیات وارده در قضِیّۀ سمُره را خواندِیم. در آنجا عرض شد که اِین رواِیات بر چند دسته‌اند: ِیک دستۀ آنها که از نظر سند شک و شبهه‌اِی ندارند، رواِیت کافِی است که سند آن به عبدالله بن بکِیر مِی‌رسد و در آن عبارت «إنّک رجلٌ مضارّ» و «لا ضرر و لا ضرار» هست؛ دستۀ دوّم رواِیتِی است که از طرِیق ابن‌مسکان به امام باقر علِیه السّلام مِی‌رسد و در آنجا «لا ضررَ و لا ضِرارَ علِیٰ مؤمن» است؛ دستۀ سوم مرسلۀ صدوق است که شامل عبارت «إنَّک رجل مُضارّ» است ولِی «لا ضررَ و لا ضِرارَ» در آن نِیست.

رواِیات عامه در قضِیّۀ سمرة بن جندب

از طرِیق عامه هم رواِیاتِی در قضِیّۀ سمُره ذکر شده است: در شرح نهج البلاغه ابن‌أبِی‌الحدِید همِین خبر سمره را از واصل از امام باقر علِیه السّلام نقل مِی‌کند،[1] و همِین‌طور در بعضِی دِیگر از کتب اهل‌سنّت هم آمده است.[2]

البتّه بحث راجع به دلالت رواِیت سمره و تحقِیق راجع به کم و زِیادِی عبارات آن و اصل مُحکَّم در اِین زمِینه بعداً مِی‌آِید.

ساِیر رواِیات شامل عبارت «لا ضرر و لا ضرار»

مِی‌خواهِیم ببِینِیم که اِین قاعده با عبارت «لا ضررَ و لا ضِرارَ» در کدام‌ِیک از رواِیات آمده است؟ دو رواِیت از طرِیق امامِیه آمده است:

رواِیت لا ضرر در حق شفعه

[1]. شرح نهج البلاغة، ابن‌أبِی‌الحدِید، ج 4، ص 78.

[2]. سنن أبِی‌داود، ج 2، ص 173؛ السنن الکبرِی، بِیهقِی، ج 6، ص ۱5۷.