فطحِی است، ولِی موثق است.[1]

در اِین دو رواِیت، چون راوِی عبدالله بن بکِیر است «لا ضررَ و لا ضِرارَ» به‌تنهاِیِی ذکر شده است. البته ممکن است که عبدالله بن بکِیر در مجلس واحدِی اِین رواِیت را مطرح کرده است و محمّد بن خالد و حسن بن علِی فضّال شنِیده‌اند، ِیعنِی هر دو در مجلس بوده‌اند و هر دو به «لا ضررَ و لا ضِرارَ» نقل کرده‌اند. پس وضع «لا ضررَ و لا ضِرارَ» به‌تنهاِیِی قدرِی محکم مِی‌شود.

بررسِی رواِیت عبدالله بن مسکان

کلِینِی رواِیت دِیگرِی با سند دِیگر از علِی بن محمّد بن بندار، عن احمد بن أبِی‌عبدالله البرقِی، از پدرش، عن بعض أصحابنا، عن عبدالله بن مسکان، عن زرارة نقل مِی‌کند. اِین رواِیت قدرِی مفصل‌تر و مشروح‌تر است و به اِینجا مِی‌رسد که پِیغمبر مِی‌فرماِیند: «إنّک رجلٌ مُضارٌّ، و لا ضررَ و لا ضِرارَ علِیٰ مؤمنٍ.»[2] اِین رواِیت عبارت «إنَّک رجلٌ مُضارّ» و «علِیٰ مؤمن» را اضافه بر «لا ضررَ و لا ضِرارَ» دارد.

در اِینجا نکته‌اِی دربارۀ علِی بن محمّد بن بندار به نظر مِی‌رسد. بعضِی‌ها اِیشان را توثِیق کرده‌اند[3] و نجاشِی قائل به اِین است که فرد ثقه‌اِی بوده است.[4] اسم علِی بن محمّد بندار، در اصل، علِی بن محمّد بن أبِی‌القاسم است و البندار لقب أبِی‌القاسم بوده است،[5] نه لقب علِی بن محمّد؛ بنابراِین اِیشان مورد توثِیق نجاشِی است و از اِین نقطه‌نظر موثّق است.

[1]. رجال الکشِی، ص 345؛ رسالة أبِی‌غالب الزرارِی، ص 214؛ فهرست کتب الشِیعة، شِیخ طوسِی، ص 304؛ الرجال، ابن‌داود، ص 385؛ رجال العلامة الحلِی، ص 106؛ الرواشح السماوِیة، مِیرداماد، ص 53.

[2]. الکافِی، ج 5، ص 294.

[3]. از جمله: الرجال، ابن‌داود، ص 248؛ رجال العلامة الحلِی، ص 100.

[4]. رجال النجاشِی، ص 261.

[5]. همان، ص 353.