مهدويت در عصر حاضر

گفتگويى با حجة الاسلام والمسلمين شيخ على كورانى، نويسنده لبنانى الاصل كتاب «عصرظهور»

براى گفتگو درباره مهدويت در عصر حاضر، (فرهنگ انتظار و نقش انقلاب اسلامى در زمينه سازى ظهور موعود (ع) به حضور حجة الاسلام والمسلمين شيخ على كورانى، نويسنده لبنانى الاصل «عصر ظهور» و از علماء گرانمايه تشيع رسيديم. حاصل اين مصاحبه صميمانه را تقديم خوانندگان موعود مى نماييم.

موعود: با توجه به شناختى كه حضرت عالى از كشورهاى اسلامى عرب زبان داريد، جايگاه تفكر مهدويت و انتظار موعود آخرالزمان را در اين كشورها، اعم از كشورهاى شيعى مذهب يا اهل سنت چگونه مى بينيد و به نظر شما آنها تا چه حد از اين موضوع شناخت دارند؟

- روشن است كه تمام مسلمين در سرتاسر كشورهاى عربى و اسلامى، اعتقاد به احاديث پيغمبر (ص) درباره امام مهدى (ع) دارند و اين اجماع است و همه متفق القولند كه يك نفر از فرزندان پيغمبر (ص) مى آيد و جهان را اصلاح مى كند و او موعود است. ولى تفاوتشان اين است كه در بعضى از كشورها، اعتقادشان راسخ و ثابت و قوى است و باصطلاح گرم و داغ است مى روند دنبال اخبار امام مهدى (ع). مى پرسند كه كى محقق مى شود؟ و در نظرشان اين مسأله عملى است. آنها به تولد امام مهدى (ع) اعتقاد دارند و در افريقا و غيره معتقدند قطب زمين امام مهدى (ع) است اما در بعضى كشورها نه اين اعتقاد ضعيف است.

موعود: ظاهرا اين مسأله در شمال افريقا رواج بيشترى دارد؟

- بله، در بعضى از كشورها سابقه تاريخى دارد. مثلا در شمال آفريقا «مرابطون» ادعاى مهدويت كردند. در سودان مهدى سودانى صدسال قبل يا كمتر ادعاى مهدويت كرد و با انگليسى ها جنگيد. حتى در نيجريه «عثمان بن فوده» در حدود كمتر از دويست سال پيش حكومتى تاسيس كرد و حكومتش صد سال طول كشيد. او تاكيد داشت كه مردمش توجه داشته باشند به امام مهدى (ع) و هكذا در جاهاى مختلف.

موعود: آيا فكر مى كنيد در اقليت بودن شيعيان در كشورهاى سنى مذهب عامل مؤثرى بوده در اينكه آنها توجه بيشترى به موضوع مهدويت داشته باشند تا شيعيانى كه در كشور خود در اكثريت اند.

- در اين مورد مى توانيم بگوييم كه در سه صورت توجه به مسأله امام مهدى در كشورها بيشتر مى شود يكى زمانى است كه شكستهاى نظامى، اجتماعى و سياسى براى كشورى اتفاق مى افتد، مثل بوسنى، فلسطين و امثال اينها. زمانى كه اسرائيل لبنان را گرفت و مردم تحت يك فشار شديد داخلى و خارجى قرار گرفتند اين توجه بيشتر شد. يا در حالتهاى پيروزى غير معمولى هم اتفاق مى افتد و مردم متوجه امام مهدى (ع) مى شوند و سؤالات مختلف در ذهنشان شكل مى گيرد. همان چيزى كه الان در فلسطين مطرح است و كتاب يا حديث از امام مهدى (ع) بسرعت در داخل فلسطين منتشر مى شود و همه مى خوانند و معتقدند به امام مهدى (ع). با اينكه بيشترشان سنى اند و اعتقاد دارند كه هنوز حضرت متولد نشده اند. مى خواهم بگويم كه در اقليت بودن تنها مطرح نيست؛ بلكه فشار و شكست نظامى و سياسى و يا پيروزى هاى غيرمعمولى مثل پيروزى «انقلاب اسلامى ايران» هم مى تواند عامل توجه بيشتر مردم به امام مهدى (ع) شود.

از آنجا كه احاديثى در نزد اهل سنت و اهل تشيع هست كه آغاز حركت زمينه سازان حكومت امام مهدى (ع) را از ايران مى دانند، بنابراين وقوع انقلاب اسلامى ايران و سابقه ذهنى موجود از اينگونه احاديث اين سؤال را پيش مى آورد كه: آيا ارزش اساسى اين انقلاب به دست مرحوم امام خمينى (ره) از نظر اعتقادى اين است كه‌