ايستادن او را بيچاره كرده است، نمى‌داند آنچه پيش مى‌آيد آيا به سود اوست يا به زيانش. تو مانند او نيستى بلكه او به سان توست‌ [1] و سوگند به خدا اگر [بنا به مصالحى‌] نمى‌خواستم تو بمانى چنان ضربات كوبنده‌اى از جانب من دريافت مى‌كردى كه استخوانت را درهم مى‌شكست و گوشتت را آب مى‌كرد و بدان كه شيطان تو را از بازگشت به كارهاى نيك و گوش دادن به سخن كسى كه تو را پند مى‌دهد باز مى‌دارد».

[شرح‌]

(72632- 72626) محور اين بخش از نامه‌هاى امام (ع) بر زشتى و سرزنش معاويه است.

(72673- 72633)

عبارت: امّا بعد ... فراستى،

يعنى من انديشه و زيركى و هوشمندى‌ام را در باره تو تضعيف و سست مى‌كنم، براى اين كه ظنّ قوى دارم كه نامه‌نگارى و پاسخ به تو بى‌فايده است. آن گاه وى را در مقصود خود يعنى فرمانروايى شام، و در فريبكارى‌اش كه امام (ع) امر خلافت را پس از خود به او بسپارد، و نامه‌نگاريهايش را در اين مورد، به رؤياى كسى كه در خواب سنگينى فرو رفته باشد تشبيه كرده است. كلمه: السّطور منصوب به حذف حرف جرّ [منصوب به نزع خافض‌]- حرف جر: فى، و يا باء- است. و با جمله تكذبه احلامه، به وجه شبه اشاره فرموده است. مقصود امام (ع) اين است كه خيالبافيها و آرزوهاى معاويه براى رسيدن به خلافت، توسط او، خيالات بى‌اساسى است كه از غلبه نادانى سرچشمه گرفته، به سان رؤياى دروغينى كه شخص غرق در خواب مى‌بيند و هنگامى كه از خواب بيدار مى‌شود، اثرى از آنها وجود ندارد، و هم چنين او را به شخص سرگردانى كه در يكجا ايستاده تشبيه نموده است، و