در عبارت امام (ع):
او ابيت، و او اكون را بعضى به ضم آخر و مرفوع خواندهاند، به اين دليل كه او حرف
عطف نيست بلكه همزه براى استفهام و واو پس از آن مانند فاء در آيه مباركه: أَ فَأَصْفاكُمْ رَبُّكُمْ بِالْبَنِينَ[1]
متحرك است، و استفهام انكارى و بيانگر اين مطلب است كه شكم او پر و آن چنان است كه
گوينده شعر گفته است، و همچنين استفهام در عبارت: و اقنع من نفسى، در معرض انكار
اين مطلب است كه نفس امام (ع) بر اين دلخوش مىدارد كه به او امير المؤمنين گويند
در صورتى كه در سختيهاى روزگار و تلخكاميها با آنان همدرد نباشد، واو در عبارت: و
لا يشاركهم ... واو حاليه، و او اكون، عطف بر: اشاركهم، و به منزله نفى است.
(64917-
64883) يازدهم: امام (ع) به پارهاى از انگيزههايى كه باعث پارسايى و ترك غذاهاى
لذيذ در دنيا شده است توجّه داده از جمله آن كه وى براى اين آفريده نشده است تا
خوردن غذاهاى خوب، او را از هدف اصلى بازدارد، و توضيح اين مطلب در عبارت: فما
خلقت ... المتاهة، آمده است. همچنين از سرگرم شدن به خوردن غذاهاى لذيذ با
خاطرنشان ساختن پيامد چنان سرگرميى يعنى همانندى با چارپايان، برحذر داشته است، و
با عبارت: همّها علفها، تا جمله يراد بها، به وجه شبه به بهايم اشاره فرموده است،
توضيح آن كه شخص سرگرم به خوردن غذاهاى لذيذ، اگر از نوع خورشهاى ثروتمندان و
بىنيازان باشد، به سان چارپاى علفخوارى خواهد بود در همّت گماردن به علفى كه در
اختيار دارد، يعنى همان غذاى موجود، و اگر فردى نيازمند باشد، همتش وابسته خواهد
بود به هر آنچه كه از متاع دنيا به دست آورد، و تا آخر آن را بخورد و پرخورى كند و
شكمبه خود را با غفلت از هدف اصلى همچون حيوان علفخوار پر كند كه همتش پر كردن
شكم
[1]
قسمتى از آيه 40 سوره اسراء (17) يعنى: آيا خدا شما را به فرزندان پسر برگزيده
است.