عبارت:- فان اللّه
بالمرصاد- همانا خدا در كمين است- هشدارى براى اوست كه خدا بر او و اعمال او آگاه
است، تا او را از نافرمانى خدا باز دارد.
پنجم: امام
(ع) او را به پشت كردن دنيا و بازگشت آن در روز قيامت به صورت افسوس و حسرت به
دليل از دست دادن دنيا با عشق و دلباختگى كه به آن داشته است و نيز دست نيازيدن او
در روز قيامت به وسايل نجات و نابود شدن توشه او براى آخرت، هشدار داده است.
ششم: به او
دستور بيدارى از خواب غفلت و گمراهى در حال پيرى و پايان عمرش را داده است زيرا آن
حالت مناسبترين حالات براى بيدارى از خواب غفلت است. و در ضمن به او يادآور شده
است كه وى در آن سنّ، پس از استحكام پايههاى جهل و پابرجا شدن هواى نفس در اركان
بدن و فرسودگى آن، اصلاح پذير نيست، زيرا همچون لباس كهنهاى است كه با دوختن
اصلاح نمىشود، بلكه اگر از يك طرف او را بدوزند از سوى ديگر پاره شود.
(62933-
62912) هفتم: معاويه را بابت آنچه نسبت به مردم شام مرتكب شده، يعنى آنان را فريب
داده و در امواج دريايى از گمراهيهاى خود افكنده است، مورد سرزنش قرار داده است. و
چون گمراهى وى از دين خدا و نادانىاش نسبت به آنچه كه بايد آگاه مىبود، باعث
فريب دادن مردم شده است، از آن رو فريبكارى را به خود او نسبت داده و كلمه بحر
(دريا) را براى حالات و انديشههاى او در جستجوى به دست آوردن دنيا و انحراف از
راه حق به سبب زيادى اين حالات و دورى انتهاى آنها، و كلمه موج را براى شبههاى كه
در دل آنها ايجاد كرده و در هدفهاى باطل خود آنان را غرق كرده استعاره آورده است،
و شباهت اين هدفها با موج در بازى با ذهن و انديشه آنها و در نتيجه پريشان حالى
آنان، روشن است و نياز به توضيح ندارد. همچنين كلمه ظلمات (تاريكيها) را براى آن
شبهههايى كه چشم بصيرت آنها را از درك حقيقت كور كرده و لفظ: «غشيان پوشش» را