اين وصيت حضرت به روايات مختلف بعضى با
جملاتى بيشتر و برخى كمتر ذكر شده و مرحوم سيد رضى قسمتهايى از آن را حذف كرده است
و ما اكنون اصل آن را به روايتى كه بيشتر مورد اطمينان است مىآوريم عبد الرحمن بن
حجاج مىگويد: حضرت موسى بن جعفر وصيت امير المؤمنين (ع) را براى من فرستاده و آن
از اين قرار است [1]: اين است آنچه بنده خدا
على (ع) براى جلب رضايت خداوند در مال خود وصيت كرد و به آن دستور داد، اميد است
كه خداوند متعال به آن سبب مرا در بهشت خود داخل و از آتش دوزخ دور كند، در روزى
كه بعضى چهرهها سفيد و نورانى و برخى سياه و ظلمانى مىباشند:
آنچه از اموالم را كه در ينبع و اطراف آن دارم صدقه قرار دادم و
بردگانى كه در آن جا دارم نيز صدقهاند بجز ابو رباح و ابى يبرو [2]، كه آزاد هستند و هيچ كس را در آنان حقى
و بر ايشان راهى نيست، اينها موالى هستند پنج سال است كه در آن جا كار مىكنند،
نفقه و مخارج آنان و خانوادهشان از همان ملك مىباشد و تمام اموالى كه در وادى
القرى است براى فرزندان فاطمه مىباشد و با بردگانش صدقهاند و آنچه در (ديمه) [3] مال من است و نيز اهل آن همه صدقهاند
جز اين كه براى بردگان آن جا، همان است كه براى صاحبانشان نوشتم. و نيز آنچه در
ادنيه مال من است و اهلش صدقه است و قصد [4] هم، چنان كه دانستهايد صدقه
[1] منهاج البراعه، ج 18، صفحه 365، در شرح همين وصيت به عنوان
المصدر و نقل الوصية على صورتها الكامله از كافى كتاب وصايا، و تهذيب كتاب وقوف
اين روايت را با اندك اختلاف نقل كرده است.
(مترجم).
[2] كافى، ج 7، كتاب وصايا، ص 49: غير انّ رباحا و اباينزر و
جبيرا، عتقاء (مترجم).
[4] ظاهرا بايد عبارت غلط باشد و صحيح آن فقيران يا فقير يا فقير و
يا فقيره و وجوه ديگر كه در ذيل ذكر مىشود، باشد چنان كه در كتاب تهذيب، ج 9،
صفحه 147 باب وقوف و صدقات به جاى اين كلمه بلفظ فقيرين آمده كه نام دو مكان از
نواحى مدينه نزديك بنى قريضه بوده است و نيز در كتاب كافى، ج 7، باب وصايا، صفحه
50، منهاج البراعه نيز فقيرين ذكر كرده و در شرح، صفحه 375 از تهذيب قصيره و از
مرآة العقول عفيرتين و بعضى نسخ فقيرتين و برخى فقرتين و از تاريخ مدينه، دو موضع
در مدينه به نام فقرتان مشهور است و از امام صادق (ع) روايتى نقل كرده كه پيامبر
چهار زمين به على (ع) قطيعه داد: زمين فقرين، چاه متين، و زمين شجره و فقير نام
باغى است در (عاليه) نزديك بنى قريضه از صدقات على (ع)، ابن شبه در كتاب على (ع)
گفته فقير مال من است چنان كه مىدانيد و صدقه در راه خداست، اهل مدينه آن را مفرد
مصغّر تلفظ مىكنند، اين بود آنچه منهاج از مرآة نقل كرده است. (مترجم)