پيغمبران و اولياى خداوند، از خواصّ بندگان، و مطيع فرمان وى و مورد رضايت او مى‌باشند، پس چرا آنان را با سختيها و ناگواريها گرفتار ساخت و از اموال دنيا و زن و فرزند بى‌بهره‌شان داشت، چنان كه فرعون هم به موسى اين اشكال را كرد كه اگر او پيامبر است و ارزش و اعتبارى دارد پس چرا از آرايشهاى دنيا و زينتهاى طلايى بى‌بهره است؟ و كفار قريش به پيغمبر اسلام گفتند: در صورتى به او ايمان مى‌آوريم و او را پيامبر مى‌دانيم كه داراى گنجينه‌اى از جواهرات و گوهرهاى قيمتى باشد، و يا باغها و مزارعى داشته باشد كه شكمها را سير كند خلاصه در پاسخ اين گونه سؤالهاى مقدر، حضرت مى‌فرمايد: اين قبيل اشكالها و توهمات به علت ناآگاهى آنان از عموميت امر، امتحان و آزمايش است، خداوند چنان كه بندگان خود را با مبتلا ساختن به فقر و نيازمندى و گرفتار ساختن به مشقتها و ناگواريها مى‌آزمايد همچنين آنان را به افزودن اموال و فرزندان آزمايش و امتحان مى‌كند، بنا بر اين نبايد تصور كرد كه دارا بودن اين امور دليل سعادت انسان در پيشگاه خداست، همچنان كه نداشتن آن دليل بدبختى و شقاوت نيست و امام (ع) به منظور تبيين فرمايش خود به اين آيه شريفه استناد فرموده است‌ «أَ يَحْسَبُونَ أَنَّما نُمِدُّهُمْ بِهِ مِنْ مالٍ وَ بَنِينَ نُسارِعُ لَهُمْ فِي الْخَيْراتِ بَلْ لا يَشْعُرُونَ‌ [1]» يعنى گنهكاران مى‌پندارند ما كه اموال و امور دنيوى آنان را زياد مى‌كنيم، اين امر دليل رضايت و خشنودى ما از كارها و عقايد پست آنان مى‌باشد، و حال آن كه چنين نيست بلكه ايشان بى‌خبراند از اين كه آنچه به ايشان داده‌ايم براى امتحان و آزمايش آنهاست و اين امور بر بلا و گرفتارى آنان مى‌افزايد، كلمه جهلا كه منصوب است مفعول له مى‌باشد.

(44188- 44177)

فانّ اللَّه سبحانه يختبر ... فى اعينهم،

اين كلام از جمله‌هاى گذشته‌