(حلس): آنچه همراه شي‌ء است از حلس البعير پارچه نازكى كه زير جهاز شتر مى‌گسترانند تا پشت آن را از زخم شدن نگهدارى كند.

(عقوق): ستم كردن به پدر و ساير خويشان و خوددارى از نيكى به آنها

[ترجمه‌]

فصل دوم: در اين قسمت از خطبه امام (ع) به شنوندگان هشدار مى‌دهد كه از بدبختى شيطان پند بگيرند زيرا به سبب تكبر و تعصب بى‌جايش عبادتهاى چندين ساله‌اش باطل و در دنيا و آخرت مورد لعن و شماتت واقع شد، و نيز مردم را بر حذر مى‌دارد كه راه او را نروند گرد تكبر و خود پسندى نگردند كه اين خود ريشه بسيارى از صفتهاى زشت و اعمال ناروا و سرانجام سقوط در دره هلاكت ابدى خواهد بود. توفيق از خداوند است.

«از كار خدا در باره شيطان پند و عبرت بگيريد، زيرا عبادتهاى طولانى و كوشش فراوان او را به دليل يك ساعت سركشى و تكبر، باطل و بى‌اثر ساخت، با اين كه شش هزار سال خدا را عبادت كرده بود كه معلوم نيست از سالهاى دنيا بوده، يا آخرت، پس چه كسى بعد از ابليس، با انجام دادن مانند گناه او، از عذاب الهى سالم خواهد ماند؟ هرگز نخواهد شد كه خداوند سبحان، انسانى را به بهشت وارد سازد به سبب كارى كه به وسيله آن فرشته‌اى را از آن بيرون كرد. حكم خداوند در ميان اهل آسمان و زمين يكى است و بين او با هيچ يك از آفريدگانش، در روا داشتن آنچه بر جهانيان حرام فرموده است سازشى نيست (كه آنچه بر همه حرام كرده بر او مباح كند) پس، از دشمن خدا (شيطان) بترسيد، كه، مبادا شما را به درد خود گرفتار سازد و با ندايش شما را نگران كند و با لشكريان سواره و پياده خويش اطرافتان را فرا گيرد، به جان خودم سوگند كه تير شرّش را براى جان شما به چلّه كمان نهاده و آن را به جانب شما سخت كشيده و از نزديك شما را هدف قرار داده و گفته است: