آن است كه وى را اجزاء و ابعاض نيست زيرا لازمه آن پيدايش تجزيه و تركيب در ذات خدا خواهد بود كه محال و ممتنع است.

(41278- 41271)

44- و لا يقال له حدّ و لا نهايه،

حق تعالى را حدّ و نهايتى نيست زيرا اينها از عوارض اجسامند كه داراى وضع و حدّ و غيره مى‌باشند و شرح اين مطلب در گذشته روشن شد.

(41284- 41279)

45- و لا انقطاع و لا غايه،

وجود او را انقطاع و غايتى نيست، زيرا هر دو از ويژگيهاى امور زمانى و مادى است كه وقتى به هدف و غايت خود رسد توقف كند و از فعاليت باز ماند اما خداوند كه واجب بالذات و غير مادى است محال است كه وجودش به آخر رسد و با رسيدن به غايت خود منقطع شود و از اثر باز ماند.

(41307- 41285)

46- و لا انّ الاشياء تحويه فتقلّه او تهويه‌

او را مكانى در بر نگرفته و بر جايى قرار ندارد تا هر گاه آن مكان بلند شود او نيز بالا رود و هر گاه پايين آيد او نيز پايين آيد زيرا اين، از لواحق جسميت است و به همين معناست جمله او انّ شيئا يحمله فيميله او يعدله: مركوبى او را بر خود حمل نمى‌كند كه او را درست نگه دارد يا كج كند در اعراب فعل بعد از فاء دو احتمال مى‌رود.

الف: نصب با در تقدير گرفتن حرف أن و اين اعراب مطابق نسخه سيد رضى همى باشد.

ب: بعضى هم به دليل عطف، آن را رفع داده‌اند.

47- خداوند نه در اشياء داخل است و نه از آنها خارج مى‌باشد زيرا دخول و خروج از خواص جسم و ماديات است و آن كه جسم و جسمانى نيست هيچ كدام از اينها در او تحقق ندارد و نفى اين دو صفت: خروج از اشياء و دخول در آنها از خداوند بطور اطلاق است نه به عنوان عدم و ملكه‌ [1] يعنى به هيچ طريق‌