تا عمر زيرا در خطبه شقشقيه عمر و خلافت وى را نكوهش و مذمّت فرموده است چنان كه قبلا به آن اشاره رفت.

امام (ع) در اين خطبه براى شخص مورد نظر چند صفت بيان فرموده است، از اين قرار:

1- راست كردن كجيها كنايه است از اين كه، او مردمى را كه از راه خدا منحرف شده بودند به راستى و استقامت سوق داد.

2- معالجه كردن بيماريها، مراد از بيماريها، مرض‌هاى نفسانى و اخلاقى است كه مانند بيماريهاى جسمانى و بدنى سبب آزار و اذيت انسان مى‌شود، و داروى بهبود يافتن آن هم پندها و مواعظ جالب و نهى‌هاى كوبنده قولى و عملى است.

3- به پا داشتن سنت و عمل كردن به آن.

4- آشوب را پشت سر گذاشت يعنى پيش از وقوع آن از دنيا رفت و اين صفت به اين اعتبار مدح و ثنايى براى اوست كه چون داراى حسن تدبير و درستى حكومت بود در زمان فرمانروايى وى فتنه و آشوبى به وجود نيامد.

5- پاك جامه از دنيا رفت، در اين جا، لباس را به جاى آبرو و حيثيّت و پاكيزگى آن را براى سالم بودن از عيبها به عنوان استعاره آورده است.

6- كم عيبى او 7- خوبى خلافت را درك كرد و بر بدى آن سبقت گرفت، احتمالا ضمير در هر دو موضع (اصاب خيرها و سبق شرّها) به كلمه خلافتى كه از عبارت فهميده مى‌شود باز مى‌گردد، به اين معنا كه آنچه در حكومت و فرمانروايى خوب و مناسب است از قبيل عدالتخواهى و بر پا داشتن دين خدا كه در دنيا مايه عزت و نام نيك و در آخرت موجب ثواب عظيم و پاداش بزرگى است كسب و دريافت كرد و از بديها و آشوبهايى كه در خلافت واقع شد جلو رفت‌