اينك اگر تو خود به سوى دشمن روى، و در برخورد با آنها دچار شكست
شوى، براى مسلمانان نقاط دور دست پناهى نمىماند، و پس از تو مرجعى براى آنها باقى
نيست، بنا بر اين مرد جنگديده و دليرى را به سوى آنها گسيل دار، و با او مردانى
آزموده و سختى كشيده و خير انديش را روانه كن، اگر خداوند پيروزى داد همان شده است
كه مىخواهى، و اگر پيشآمد، چيز ديگرى بود، تو همچنان پناه مسلمانان و مرجع آنها
مىباشى.»
[شرح]
(27449- 27434) اين مشورت در هنگامى انجام گرفت كه پادشاه روم با
انبوهى از لشكريان و مردم آن ديار به سوى مسلمانان شتافته، و خالد بن وليد در
خانهاش انزوا اختيار كرده، و كار بر ابى عبيدة بن جرّاح و شرحبيل بن حسنه و ديگر
فرماندهان سپاه اسلام دشوار شده بود.
(27461- 27450)
فرموده است: و قد توكّل اللّه ... تا لا يموت.
اين جملات سرآغاز سخنان امام (ع) و مقدّمهاى بر اظهار نظر اوست در
اين گفتار دلايل لزوم توكّل بر خدا و اطمينان و اعتماد بر او را در اين مهمّ تذكّر
مىدهد. فشرده سخنان آن حضرت اين است كه خداوند برپايى اين دين و عزّت و قدرت مردم
سرزمينهاى آن را تضمين كرده است، واژه عورة كنايه از هتك حرمت زنان است، و ممكن است
براى سرافكندگى و خوارى ناشى از مغلوبيّت و شكست، استعاره شده باشد، كه خداوند با
وعده يارى و پيروزى كه داده، جلوگيرى از پاره شدن پرده حرمت مسلمانان را تضمين
فرموده است، و اين سخن بنا بر گفتار خداوند متعال مىباشد، كه فرموده است: «وَعَدَ اللَّهُ الَّذِينَ آمَنُوا مِنْكُمْ وَ عَمِلُوا
الصَّالِحاتِ لَيَسْتَخْلِفَنَّهُمْ فِي الْأَرْضِ كَمَا اسْتَخْلَفَ الَّذِينَ
مِنْ قَبْلِهِمْ وَ لَيُمَكِّنَنَّ لَهُمْ دِينَهُمُ الَّذِي ارْتَضى لَهُمْ وَ
لَيُبَدِّلَنَّهُمْ مِنْ بَعْدِ خَوْفِهِمْ أَمْناً[1]».
[1] سوره نور (24) آيه (55) يعنى: خداوند به آنانى كه ايمان
آوردهاند و كارهاى نيك انجام دادهاند وعده مىدهد كه آنها را قطعا خليفه روى
زمين خواهد كرد همان گونه كه پيشينيان را خلافت روى زمين بخشيد و دينى را كه براى
آنها پسنديده تمكين و تسلّط دهد و ترس و بيم آنها را به امنيّت و آرامش مبدّل
گرداند.