ب: اعتبار دوّم؛ پيكار با شيطان نفس، مبارزه با دشمنى دايمى و هميشگى است! پيوسته، نيرنگ و فريب را به كار مى‌گيرد، چه بسا كه براى رسيدن به مقصودش، به لباس دوست نصيحتگير دلسوز در آيد!. بى‌ترديد رهايى يافتن از چنين خصم فريبكارى، دشوارتر، و پيكار با او بزرگتر از دشمنى است كه خصومت خود را آشكارا بيان مى‌دارد، و در تمامى عمرش، يك يا دو بار، با انسان درگير مى‌شود. بدين دليل است كه جهاد با دشمن ظاهرى را جهاد كوچك و پيكار با نفس را جهاد اكبر ناميده‌اند.

2- در پاسخ اشكال بايد گفت، هر چند بپذيريم، كه مقصود از جهاد اصغر جهاد با نفس باشد، ولى بايد دانست كه، جهاد با نفس در حين كارزار با دشمن آشكار، آسانتر انجام مى‌گيرد، زيرا خصلتهاى نفسانى مانند، خشم و شهوت، به هنگام مقابله با دشمن، در جهت هيجان تعقيب خصم قرار دارند و فرمانبر عواطف اخلاقى و عقلانى انسانند، تا چه صلاح بداند، و به كدام سمت فرمان دهد. در اين حال نفس انسانى، در رامسازى جنبه‌هاى شهوانى، چندان زحمتى ندارد.

بر خلاف ديگر عبادات، كه طبعا، خواهشهاى نفسانى، در برابر عواطف اخلاقى و عبادى واكنش نشان مى‌دهند؛ براى اين است، كه جهاد با خواهشهاى نفسانى، در مورد ديگر عبادات، دشوارتر و بزرگتر از جهاد با نفس در حال جنگ است.

اين توضيح ما بود، حقيقت امر را خداوند داناست.

سوّمين توصيفى كه براى جهاد ذكر فرموده‌اند، اين است كه جهاد پوشش پرهيزكارى، زره محكم خداوندى، و سپر مطمئن است امام (ع) به عنوان استعاره، لفظ لباس، زره، و سپر را براى جهاد بكار گرفته و سپس زره و سپر را، به دو صفت محكم و مورد اعتماد ستوده است.

جهت مشابهت جهاد به اوصاف مذكور، اين است: همچنان كه انسان با