كه براى رضاى خداوند، و حمايت از دينش، بدون ملاحظه، پدران و برادرانشان را مى‌كشته‌اند و اين امر موجب سستى آنها در دينشان نمى‌شده، بلكه بر ايمان و تسليمشان در برابر فرمان خدا مى‌افزوده است، و حركتشان را بر راه روشن هدايت، و شكيبايى در طاعت، و تحمّل سوزش دردهاى پياپى را، زياد مى‌كرده است. و در صداقت يارى خود از رسول خدا (ص) تا بدين حد جدّى و قاطع بوده‌اند، كه هرگاه يك نفر از مسلمين با دشمن درگير مى‌شده، بدين قصد بوده‌اند كه هر كدام بتواند جان ديگرى را از تنش بگيرد.

امام (ع) لفظ «كأس» را كه به معناى ظرف آب خوردن است، مجازا براى جرعه تلخ مرگ به هنگام كشته شدن به كار برده است و با بيان اين جمله، كه گاهى پيروزى با ما و گاهى با دشمنان ما بود. مى‌خواهد اين پندار را از ذهن شنونده بيرون كند، كه اقدام جدّى آنان بر جهاد در راه خدا، نه به دليل آن نيرومندى بوده، كه مسلمانها در آن روز داشته‌اند، و پيروزى خود را به يقين مى‌دانسته‌اند! بلكه با وجودى كه گاهى پيروزى از آن دشمنان مسلمين بوده، اصحاب رسول خدا (ص) در امر جهاد كوتاهى نكرده، نهايت تلاش خود را به كار مى‌گرفته‌اند.

كلمه «مرّة» در عبارت حضرت به عنوان ظرف، منصوب است. معناى ضمنى كلام چنين مى‌شود: گاهى برترى به نفع ما بر دشمنان، و گاهى به نفع آنان بر عليه ما بود.

(10172- 10162)

سپس مى‌فرمايند: (فلمّا رأى اللّه صدقنا الى قوله النّصر

«چون كه خدا درستى و صداقت ما را ديد، خوارى را بهره دشمن و پيروزى را بر ما نازل فرمود.»

در اين كلام توجّه بدين حقيقت مى‌دهند، كه در جود و بخشش الهى هيچ بخلى نيست و از ناحيه ذات مقدس حق تعالى منعى وجود ندارد، بخشش و كرم الهى هر آماده بخشش و مستعد رحمتى را فرا مى‌گيرد.

منظور از ديدن خداوند راستى و صداقت مسلمين را، دانستن استحقاق و