را حذف كرده است.

ب- اعنات و آن التزام به رعايت حروف قبل از حرف روى يا رديف است.

با توجّه به اين كه اين گونه ملاحظه‌اى در سجع لازم نيست. مانند فرموده خداوند متعال: «فَأَمَّا الْيَتِيمَ فَلا تَقْهَرْ وَ أَمَّا السَّائِلَ فَلا تَنْهَرْ» [1] كه در كلمه تقهر و تنهر رعايت روى و رديف شده است و سخن على (ع) در ستايش پيامبر (ص) كه فرموده است:

بلغ عن ربّه معذّرا و نصح لامّته منذّرا «از جانب پروردگارش به مقام عذر پذيرى و بخشودگى رسيده بود و در باره امّتش بيش از حدّ خيرخواه بود». در اين جمله ميان معذّر و منذّر رعايت روى و رديف شده است.

ج- محاسن سخن به سبب شروط در تركيب باشد،

بدين‌سان كه تركيب بايد معتدل باشد، زيرا بعضى از تركيبها در نهايت ناخوشايندى است مانند قول شاعر كه گفته است:

در اين بيت سه بار كلمه قبر تكرار شده است و با كلمه حرب و قفر ناخوشايندى و سنگينى ايجاد كرده است.

گاهى ناخوشايندى و سنگينى سبكتر و كمتر است به طورى كه به سنگينى نوع اوّل نيست ولى به هر حال براى شنونده سنگين و ناخوشايند است مانند شعر ابى تمام كه گفته است:

كلمه امدحه و لمته هر كدام يك بار تكرار شده و در عبارت سنگينى‌

[2] قبر حرب در مكان خشك و بى‌آب و علفى است و نزديك قبر حرب قبرى نيست‌

[3] آن شخص بخشنده‌اى است كه هر گاه او را بستايم همه مردم در ستودن او با من همراهند و هر گاه او را سرزنش كنم در اين سرزنش تنهايم.