1- وجود و تحقّق
اشياء در خارج، 2- وجود و تحقّق اشياء در ذهن، 3- وجود و تحقّق اشياء در لفظى كه
هدايت كننده باشد بر آنچه كه در ذهن است، 4- وجود و تحقّق اشياء در نوشتهاى كه
راهنما باشد به آنچه در سخن است.
برترى سخن در
زيبايى گاهى مربوط به كتاب است و گاهى به واسطه خود لفظ بدون توجه به معنى و گاهى
به واسطه لفظ است از آن جهت كه بر معناى قراردادى دلالت دارد. و گاهى به سبب لفظ
است از آن جهت كه به دلالت التزامى بر معنى دلالت مىكند.
آن زيباييها
كه مربوط به كتابت است از تكلّف خالى نيست، و چون سخنى كه ما در صدد شرح آن هستيم،
سخن حضرت على (ع) خالى از تكلّف و بيراهه روى است، پس بيان محسّنات كتابت كم فايده
است و بدين خاطر آن را رها كرديم.
(باب اوّل)
باب اول در
زيباييهايى است كه به خود لفظ بر مىگردد
و آن يا به تك
تك حروف مربوط است و يا به تركيب و يا به يك كلمه و يا به كلمات زياد از اين لحاظ
است كه اين باب به دو فصل تقسيم مىشود:
فصل اوّل
در چيزهايى است كه به تك تك حروف و تركيب آنها و چگونگى كلمه مربوط است