لازمه توحيد مطلق و اخلاص عملى است، پاك و منزّه است.

(2293- 2272)

فرموده است: نتمسّك بها ابدا ما ابقانا و ندّخرها لا هاويل ما يلقانا فانّها عزيمة الايمان، الى قوله ... و مدحرة الشيطان.

اين فراز از سخن امام (ع) اشاره به اين است كه انسان در مدّت زندگى دنيوى‌اش براى كارهاى مهم و آمادگى يافتن به وسيله آنها براى شدايد قيامت لازم است به توحيد تمسّك جويد و سپس دليل تمسّك به توحيد و ذخيره ساختن آن براى آخرت با چهار وصف توضيح داده شده است.

اوّل- عقيده ايمانى و عزم راسخى است كه خداوند تعالى از بندگان خويش خواسته است. علاوه بر اين آنچه از شريعت از قواعد و فروع آن رسيده است شاخه‌هاى توحيد و توابع و متممّها و امورى است كه ما را بر اسرار توحيد و رسيدن به اخلاص در توحيد يارى مى‌دهد.

دوّم- كلمه توحيد كليد نيكوكارى است، زيرا آن اوّل كلمه‌اى است كه با آن باب شريعت باز مى‌شود و بنده خدا براى پيمودن راه اخلاص به وسيله افاضه احسان خدا و نعمتهاى پياپى او آماده مى‌شود. چنان كه توحيد اوّلين خواسته خدا از بندگان است و در فطرت آنها سرشته و بر زبان انبياى خود نيز جارى ساخته، آخرين چيزى است كه انسان را به اخلاص مى‌رساند و سعادت آخرت او را تأمين مى‌كند.

سوّم- كلمه «توحيد» باعث رضايت رحمان است و اين كه كلمه توحيد رضايت پروردگار را جلب مى‌كند امرى است روشن، زيرا توحيد خوشنودى خدا را فراهم مى‌كند و سبب نزول رحمت كامل حق و مزيد نعمت بر اشخاصى است كه با آن منوّر شده‌اند و نيز خشم خدا را از انسان برطرف مى‌كند چنان كه پيامبر فرمود: «بر پيكار با كافران مأمور شده‌ام تا لا اله الا اللَّه بگويند [1] ...»