بنابراحتياط واجب افراد حاضر براي قصاص با افراد غايب تماس بگيرند و يا صبر كنند، ولي اگر تماس با افراد غايب ميسر نيست و فعلا نيز اميد برگشتن آنهانمي رود به گونه اي كه تاخير قصاص در معرض تضييع حقوق حاضرين مي‌باشد، در اين صورت جايز است با نظرحاكم شرع - كه ولي افراد غايب است - پس از پرداخت سهم ديه افراد غايب قصاص انجام شود. همچنين اگر بعضي ازورثه و اولياي مقتول صغير يا مجنون باشند و تاخير قصاص تا زمان برطرف شدن عذر آنها موجب تضييع حقوق ديگران مي‌شود و يا در معرض آن مي‌باشد، بنابر اقوي جايز است با نظر حاكم شرع پس از پرداخت سهم ديه صغير ومجنون قصاص انجام شود. و اگر همه آنان صغير باشند قصاص توسط ولي آنها از طرف آنها محل اشكال است، بلكه بايد صبر كند تا خودشان بزرگ شوند و تصميم بگيرند، ولي اگر تاخير را به ضرر مي‌داند و مصلحت آنها را در گرفتن ديه تشخيص مي‌دهد جايز است در گرفتن ديه با قاتل توافق كند، و در اين صورت صغار پس از بزرگ شدن حق قصاص ندارند.

مساله 3237- اگر كسي دو يا چند نفر را يك دفعه يا متعاقبا بكشد اولياي هركدام از مقتولين حق قصاص دارند، ولي بنابراحتياط با توافق يكديگر اقدام به قصاص نمايند تا حقوق همه رعايت شود، و در اين صورت پس از قصاص هيچ كدام حق مطالبه ديه را ندارند. و اگر اولياي يكي از مقتولين قاتل را عفو كنند يا به گرفتن ديه با او توافق نمايند، اولياي مقتول يا مقتولين ديگر مي‌توانند قاتل را قصاص نمايند.

مساله 3238- قصاص بايد به وسيله شمشير يا مانند آن از آلات قتاله تيز انجام شود كه طرف شكنجه نشود، و جايزنيست دست و پا و اعضاي او را ببرند، هرچند او مقتول را شكنجه كرده يا اعضاي او را بريده باشد. ولي ظاهرا كشتن اوبه وسيله ضرب گلوله به مغز يا وارد كردن شوك الكتريكي كه او را زودتر خلاص و راحت كند نيز مانعي ندارد.

مساله 3239- اگر ديوانه يا بچه نابالغ كسي را بكشد قصاص نمي شود و حكم قتل خطائي را دارد، يعني خويشاوندان پدري او كه "عاقله" نام دارند بايد ديه مقتول را بپردازند. و اگر عاقلي ديوانه اي را بكشد قصاص نمي شود، ولي بايدديه او را بدهد، بلكه اگر عاقل بالغي بچه نابالغي را بكشد قصاص خالي از اشكال نيست و احتياط در گرفتن ديه است، و در كشتن جنين - هرچند روح در آن دميده شده باشد - اين اشكال قوي تر است . همچنين اگر قاتل نابينا باشد قصاص او محل اشكال است و احوط اكتفاي به ديه است .

اقسام قتل :

مساله 3240- قتل بر سه قسم است :