مساله 1802- اگر گندم، جو، خرما و يا انگور از آب باران يا نهر و يا رودخانه آبياري شود و يا از رطوبت زمين استفاده كند زكات آن "يك دهم" است، و اگر با دلو يا پمپ و مانند آن از رودخانه يا چاه آب بكشند و آبياري نمايند زكات آن "يك بيستم" مي‌باشد. و چنانچه از هر دو به طور مساوي استفاده شود زكات نصف آن يك دهم و نصف ديگر يك بيستم است، و اگر به طور مساوي نباشد ملاك نظر عرف خواهد بود.

مساله 1803- اگر آبياري گندم، جو، خرما و يا انگور به شكل موثر با باران و مانند آن باشد زكات آن "يك دهم" است، هرچند به مقداري كم از طريق ديگر هم آبياري شود. ولي اگر وسيله اصلي و موثر آبياري دلو و مانند آن باشد زكات آن "يك بيستم" است، هرچند به گونه اي ديگر هم به مقدار كمي آبياري شده باشد.

مساله 1804- اگر زراعتي را با دلو و مانند آن آبياري كنند و در زميني كه مجاور آن است كشت كنند كه از رطوبت آن زمين استفاده نمايد و نياز به آبياري نداشته باشد، زكات زراعتي كه با دلو آبياري شده "يك بيستم" و زكات زراعت مجاور آن بنابراحتياط "يك دهم" است .

مخارج و هزينه ها در زكات :

مساله 1805- براي محاسبه زكات بنابراحتياط قيمت بذر و مخارجي را كه براي گندم، جو، خرما و يا انگور كرده است كم نكند، مگر آنچه را كه متعارف است از خود محصول مي‌دهند مانند : دستمزد نگهبان مزرعه و دروگر. و چنانچه پيش از كم كردن اينها به حد نصاب برسد بنابراحتياط زكات بقيه را بدهد.

مساله 1806- اگر زمين و اسباب زراعت يا يكي از اين دو ملك خود او باشد نبايد كرايه آنها را جزو مخارج حساب كند، و نيز براي كارهايي كه خودش يا ديگري بدون اجرت انجام داده چيزي از حاصل كسر نمي شود، بلكه بنابراحتياطبراي كارهايي كه ديگري با اجرت انجام داده نيز چيزي از حاصل كسر نكند.

مساله 1807- اگر وسايل و آلات يا زميني را براي زراعت بخرد پول آنها جزو مخارج نيست، همچنين اگر درخت انگور يا خرما را بخرد قيمت آن جزو مخارج نمي باشد، بلكه اگر خرما يا انگور يا زراعت را پيش از چيدن بخردبنابراحتياط پولي را كه پرداخته كسر نكند.

مساله 1808- كسي كه بدون وسايل لازم براي كشت و كار - مانند تراكتور يا گاو - مي‌تواند