شامل زناي غيرمحصن و غيرمحصنه است و خداوند رحمت خود را از زاني محصن و زانيه محصنه دريغ مي‌فرمايد؟ مگر خداوند نفرموده كه تمام گناهان را مي‌بخشد (اگر بخواهد) غير از شرك را؟

جواب : اولا: در اينكه مراد از فاحشه كه در آيه قبل از اين آيه است و مرجع ضمير (يأتيانها) در اين آيه نيز مي‌باشد چيست، بين مفسران اختلاف نظر وجود دارد و بر فرض اينكه مراد از آن زنا باشد حكم آن توسط آيه 2 از سوره نور كه بيانگر حكم جلد مي‌باشد نسخ گرديده است ; همان طور كه در آيه قبل آمده است : (او يجعل الله لهن سبيلا) و اين فقره از آيه اشعار به زمينه نسخ حكم مزبور در آيه دارد و براساس روايات صادره از معصومين (ع) نيز (سبيل) كه به آن در آيه اشاره گرديده همان حكم جلد است كه پس از آن در آيه 2 از سوره نور مقرر شده است و مراد از ايذاء در آيه مذكور در سؤال، حبس نمودن در خانه يا زدن با كفش و مانند آن و يا صرف سرزنش مرد و زن زناكار است ; و در هر حال با نزول آيه جلد حكم اين دو آيه نسخ گرديده است .

ثانيا: مفاد آيه : (واللذان يأتيانها ...) اين است كه اگر زن و مرد زناكار توبه كرده و خود را اصلاح كردند از آنان صرف نظر كرده و متعرض آنها نشويد، يعني ديگر به آنان آزاري نرسانيد; نظير آنچه در مورد محارب آمده است : (الا الذين تابوا من قبل أن تقدروا عليهم ...) [1] كه اگر محارب قبل از دستگيري و به اثبات

---