همان مصالح يا مفاسد واقعي مي‌باشد تغيير كرده است ; و تعبير به تغيير حكم در آنها تعبير مسامحه اي است .

بنابراين تغيير احكام در موارد ذكر شده هيچ منافاتي با روايات دال بر اين كه "حلال محمد حلال الي يوم القيامة و حرامه حرام الي يوم القيامة" ندارد; زيرا مفاد اين روايات بقاء احكام حلال و حرام نسبت به موضوعات خود مي‌باشد و در موارد ذكر شده، موضوعات احكام تغيير يافته است .

[عدم اجراي حد در صورت وهن اسلام ]

پرسش دوم - در حدود اسلامي اگر اجراي حدي در شرايطي خاص موجب وهن اسلام و ايجاد تنفر نسبت به مقررات اسلامي در انظار و افكار عمومي باشد، آيا اجراي آن جايز است ؟ و اساسا آيا مي‌توان به اصل و قاعده اي فقهي ملتزم گرديد كه بر اساس آن به حرمت اجراي هر حكمي كه چنين نتيجه اي را به دنبال داشته باشد دست يافت ؟

جواب : اجراي حدود گرچه منافع بيشماري را براي جامعه در شرايط طبيعي - در صورتي كه جرم از راههاي شرعي به اثبات رسيده باشد - به همراه دارد و پيامبراكرم 6 فرموده اند: "اقامة حد خير من مطر أربعين صباحا"[1] ولي اگر در شرايط خاصي مصلحت اقوي در ترك

---