خطا رفته است ; نظير مجتهدي كه در مسائل فقهي و اجتهادي به خطا رفته باشد...[1] اما دليل ما [ اماميه ] بر اينكه باغي اسم ذم است، اجماع فرقه [ اماميه ] و رواياتي است كه بر اين معني دلالت دارد."[2]

در كتاب نهايه اين گونه آمده است :

"هركس عليه امام عادل شورش نموده و بيعت وي را شكسته و با دستورات او مخالفت كند باغي است و امام مي‌تواند با او به مبارزه و جهاد برخيزد... و كساني كه بر امام جائر خروج كنند، در هر صورت جنگ با ايشان جايز نيست، و هيچ كس را نشايد با شورشگران مبارزه كند مگر با دستور و فرمان امام ."[3]

در كتاب شرايع آمده است : "جنگ و مبارزه با كسي كه عليه امام عادل شورش كرده واجب است، در صورتي كه امام و يا نايب وي مردم را به صورت عمومي و يا در سطحي محدود براي مبارزه با او دعوت كند."[4]

كتاب جواهر در توضيح عبارت شرايع مي‌نويسد:

"هيچ اختلافي بين عموم مسلمانان چه رسد به مؤمنين [ شيعه اماميه ] در مورد وجوب جهاد با شورشگران عليه امام عادل نيست . بلكه اجماع به هر دو شكل آن [ اجماع محصل و منقول ] [5] بر وجوب آن دلالت دارد، و بالاتر اينكه حكايت و نقل هر دو قسم اجماع به حد مستفيض است، چنانچه روايات متعدد و مستفيضه اي از طريق فريقين بر وجوب آن رسيده است ." [6]

شورش عليه امام عادل و يا امام معصوم

جنگ با شورشگران عليه امام از مسائلي است كه همواره مورد توجه و محل

---