نام کتاب : پاسخ به پرسش هايي پيرامون مباني نظري نبوت نویسنده : منتظري، حسينعلي جلد : 1 صفحه : 26
بشريت در قرون گذشته چيزهايي را خوب و يا بد و يا عدل يا ظلم
ميدانست كه امروز بكلي نظرش عوض شده است . و همچنين در
زمان واحدي چه بسا چيزي در مكاني خوب و عدل و در مكان
ديگري بد و ظلم تلقي ميشود. و رمز آن به اين ترتيب باز ميگردد
كه هنوز شاخصه عدل و ظلم براي بشر ناشناخته است . البته خوبي
و حسن عدل و بدي و قبح ظلم از بديهيات است كه در همه ازمنه و
امكنه مورد قبول و اذعان بشر بوده است ; اما ملاك و شاخصه عدل
و ظلم روشن نيست، و لذا بعضي چيزها و كارها در يك زمان يا
مكان مصداق عدل شمرده شده است و در زمان يا مكان ديگري
مصداق ظلم .
و اين كه "حق" در تعريف عدل و ظلم آورده ميشود كه : عدل
"اعطاء كل ذي حق حقه" و ظلم، منع از آن است، مشكل را حل
نمي كند; زيرا همين ابهام در "حق" نيز وجود دارد كه ملاك آن
چيست ؟ و چه كسي بايد آن را معين كند؟ عقل يا شرع يا عرف ؟
اگر تعيين "حق" منحصرا به دست عقل و عرف باشد، با اين همه
اختلاف نظر كه در تشخيص حق بين عقلاي عالم و عرف ها وجود
دارد چه بايد كرد؟
و خلاصه كلام اين است كه فرضيه كفايت عمل به احكام عقل و
اخلاق و وجدان براي رسيدن انسان به سعادت و كمال حقيقي خود
(كه مدعاي نويسنده است) با دو اشكال اساسي مواجه است :
نام کتاب : پاسخ به پرسش هايي پيرامون مباني نظري نبوت نویسنده : منتظري، حسينعلي جلد : 1 صفحه : 26