نام کتاب : مجموعه ورّام، آداب و اخلاق در اسلام ت تنبیه الخواطر نویسنده : ورام بن ابی فراس جلد : 1 صفحه : 365
چون ما بين شما حق دوستى و سابقهاى است- مهمتر است، امّا به
طورى است كه اگر همين رابطه را در مورد فقير هم داشته باشى، هرگز احترام و
گراميداشت توانگر را بر او مقدّم ندارى، چون فقير در نزد خدا عزيزتر از توانگر
است! پس مقدم داشتن تو توانگر را بر او به سبب دوستى دليل طمع و رياكارى است!
وانگهى اگر تو در مجالست، بين آنها فرق نگذاشتى باز هم اين خطر هست كه تو حلم و
خشوع بيشترى براى توانگر ابراز كنى تا آن دوست فقير، و همين رياكارى و يا طمع خفى
است، همان طور كه ابن سماك به كنيزش مىگويد: چه طور شده وقتى كه من بغداد مىآيم،
زبان حكمتم گشوده مىشود؟ او در جواب گفت: طمع است كه زبانت را روان مىسازد! و
اين زن درست گفته است كه زبان آن طورى كه براى توانگر باز مىشود براى تنگدست باز نيست
و همين طور، حالت خشوع و تواضعى كه نزد او پيدا مىشود نزد تنگدست پيدا نمىشود، و
حيله و جنايات نفس در اين باره منحصر و محدود نيست، و راه نجاتى براى تو نيست مگر
اين كه غير خدا را از دل بيرون سازى، و دلت براى باقيمانده عمرت بسوزد، و به خاطر
شهوتها و خواستههاى كم ارزش در مدت كوتاه عمر، آتش را به جان خود نپسندى، و در
دنيا چون پادشاهى از پادشاهان باشى، كه راه شهوات او باز و امكان رسيدن به لذّات
را دارد، امّا در بدنش مرضى است كه هر ساعتى- اگر شهوترانى كند- احتمال مرگ و
نابودى دارد، و مىداند كه اگر پرهيز كند و با ميلش مبارزه كند زنده مىماند و
ملكش پايدار است، و چون به اين مطلب واقف است با پزشك و داروساز همنشين مىشود، و
خود را به خوردن داروهاى تلخ عادت مىدهد، و بر تلخى آنها صبر مىكند، و همه
لذّتها را ترك گفته بر فراق آنها مىسازد، در نتيجه بدنش هر روز از روز پيش به
دليل كمخورى، لاغرتر، ولى بيماريش هر روز، به جهت پرهيز زياد، كمتر مىشود، پس هر
وقت نفس او را به طرف شهوتى مىكشد، او نسبت به پيامد دردها، و رنجها و سرانجام
مرگى كه ميان او و سلطنتش جدايى مىاندازد كه خود باعث سرزنش دشمنان مىشود- در
باره تمام اينها مىانديشد و
نام کتاب : مجموعه ورّام، آداب و اخلاق در اسلام ت تنبیه الخواطر نویسنده : ورام بن ابی فراس جلد : 1 صفحه : 365