هر كس اوقات خود را در جمع آورى مال صرف كند از ترس اينكه مبادا تنگدست شود، او خود را بيچاره كرده است (7).

پسران خالد به حضور پيامبر رسيدند، فرمود: از روزى خود نااميد مباشيد، تا وقتى كه سرهايتان بجنبد و زنده باشيد، زيرا انسان را مادرش وقتى كه مى‌زايد، هيچ گونه وسيله دفاعى ندارد، بعدها خداوند به او مى‌دهد (8)! انسان از حرص و آز دست بر نمى‌دارد، مگر اينكه به تدبير الهى حسن نيّت داشته باشد و مطمئن باشد كه او روزى بندگان را مقدّر فرموده است، و روزى ناگزير با صحيح طلب كردن، به او مى‌رسد بلكه لازم است بداند كه روزى بنده از راههايى كه او خود نمى‌داند بيشتر مى‌رسد، خداوند متعال فرمايد:

«هر كس از خدا بترسد، براى او گشايشى قرار داده و از جايى كه گمان نمى‌برد، به او روزى مى‌دهد (9).» پس هر گاه درى را كه از آنجا انتظار روزى داشت به روى او بسته شود، نبايد نگران و پريشان خاطر شود، پيامبر 6 فرموده است:

خداوند روزى بنده مؤمنش را نمى‌رساند، مگر از راهى كه او خود تصور نمى‌كند (10)! يكى از بزرگان مى‌گويد: از خدا بترس كه من هيچ پرهيزگارى را محتاج نديده‌ام، يعنى، پرهيزگارى كسى را نمى‌گذارد تا به مقدار نياز به كسى محتاج شود، بلكه خداوند به دل مسلمانان مى‌اندازد تا روزى او را به او برسانند (11).

يكى از بزرگان مى‌گويد به عربى گفتم: زندگيت از كجا تأمين مى‌شود؟

گفت: از راهنمايى حجّاج، گفتم: هر گاه مانعى پيش آمد چه؟ شروع كرد به گريه كردن، و گفت: اگر زندگى ما جز از راهى كه مى‌دانيم فراهم نمى‌آمد، ما زنده نبوديم! پس اين مطلب بايد روشن شود تا ترس و بيمى كه شيطان از تنگدستى بر ما وارد مى‌سازد از بين برود و سزاوار است كه فايده قناعت، يعنى عزّت غناى طبع‌