نام کتاب : لوامع صاحبقرانی مشهور به شرح فقیه نویسنده : علامه مجلسی جلد : 8 صفحه : 345
كتب عامه را درس مىگفتند و باين وسيله بسيارى از سنيان شيعه
مىشدند، و جمعى از اصحاب رجال كه اينها را نمىفهميدند جرح امثال اين اجلا كردند.
و از آن جمله محمد بن
عبد اللَّه بن مطلب شيبانى كه در طلب حديث در جميع بلاد مسافرت كرد و احاديث اهل
بيت را از همه جا مىشنيد و از جمله آثار اوست صحيفه كامله كه محدثين خراسان
داشتند و در عراق نبود و بزرگان علماى ما مثل شيخ مفيد و حسين بن عبيد اللَّه و
ابن عبدون و غيرهم از او روايت كردهاند و غنيمت مىدانستند وجود او را كه احاديث
بسيار جمع كرده بود و امثال ابن غضائرى جرح او كردند از آن جمله ابن غضائرى ذكر
كرده است كه ابو المفضّل وضاع حديثست و احاديث غير معروف بسيار روايت مىكند كه در
كتب عراقين نيست و من كتبش را ديدم و در آنجا اسانيد بود و متون نبود و متون بود و
اسانيد نبود.
و رأى من آنست كه عمل
نكنيد به حديثى كه او روايت كرده باشد و بس نيكو تفكر كن كه اين شيخ چه گفته است
أولا معنى ندارد كه شخصى سند فقط را در كتاب نقل كند مگر وقتى كه أولا حديث را به
سندى ذكر كند و بعد از آن سندى ديگر ذكر مىكند و در آخر از جهة اختصار مثله
«مماثله ظ» مىگويند و متفقند محدثين كه در چنين حديثى لازم نيست كه مماثلت من
جميع الوجوه باشد بلكه من حيث المعنى كافى است، و متون بدون اسانيد يا از آن جهة
است كه آن حديث در نهايت اشتهار بوده است مثل حديث «انما الاعمال بالنيّات» و حديث
«لقد كثرت عليّ الكذّابة» و امثال اينها يا دغدغه در سند دارد و حديث را مرسلا از
جهة تأييد يا حصول تواتر نقل مىكنند چون احاديث بسيار وارد شده است كه اگر از ما
حديثى به شما رسد و شما
نام کتاب : لوامع صاحبقرانی مشهور به شرح فقیه نویسنده : علامه مجلسی جلد : 8 صفحه : 345