نباشند، پس حضرت شتران هدى را نحر فرمودند و محل شدند و رجوع فرمودند به مدينه مشرفه.

و وجه تعليل آنست كه حضرت هدى را در غير محل خود نحر فرمودند و داخل مكه نشدند و ثواب حج را يافتند به نيّت پس كسانى را كه مقدور نباشد آمدن از جاهاى دور با آن كه هدى خود را بفرستند كه در آنجا كشته شود بطريق اولى ثواب حج خواهند داشت و چون اين تعليل غرابتى داشت كلينى ذكر نكرده است و ليكن موسى بن قاسم در كتاب خود ذكر كرده است و امثال اين تعليلات از جهة عامه مى‌فرمودند يا جمعى كه هميشه با عامه بحث داشتند مثل معاويه بن عمار حتى آن كه پدرش از فضلاء محدثين عامه است بحسب ظاهر و خواهد آمد چيزى چند كه دلالت بر تشييع او كند

(و قال الصّادق صلوات اللَّه عليه ما يمنع احدكم من ان يحجّ كلّ سنة فقيل له لا يبلغ ذلك أموالنا فقال اما يقدر احدكم اذا خرج اخوه ان يبعث معه بثمن اضحيّة و يامره ان يطوف عنه اسبوعا بالبيت و يذبح عنه فاذا كان يوم عرفة لبس ثيابه و تهيّا و اتى المسجد فلا يزال فى الدّعاء حتّى تغرب الشّمس)

و منقولست از آن حضرت صلوات اللَّه عليه كه چه چيز مانع است هر يك از شما را كه هر سال حج كنيد؟ عرض نمودند كه مال ما باين نمى‌رسد فرمودند كه آيا قادر نيست هر يك از شما كه چون برادر مؤمن شما بحج رود بهاى قربانى به او دهد و التماس كند از او كه هفت شوط طواف از جهة او بكند و هديى كه از جهة او خريده است به نيابت او بكشد و چون روز عرفه شود جامهاى خود را به پوشد و مهيّا شود به آن كه بر شكل محرمان باشد يا زينت‌