نام کتاب : لوامع صاحبقرانی مشهور به شرح فقیه نویسنده : علامه مجلسی جلد : 1 صفحه : 100
مىشود و ازين بابست هر گاه شخصى از جانب پادشاهى به حكومت
ولايتى رود و حكم پادشاه را داشته باشد با خلعت پادشاه هيچ كس شك نمىكند كه اين
شخص از جانب پادشاه آمده است، و از اين بابست آن كه در احاديث سابقه گذشت كه همين
كه دانيد كه كتاب از شيخ است به آن عمل مىتوان كرد، و ازين بابست كتبى كه در اين
اوقات ظاهر مىشود از كتب قدماى شيعه، مثل كتب ابن بابويه قمى كسى را كه مربوط
باشد به سخنان او و كتب او خصوصا هر گاه كتابى مندرس از قم بياورند كه تاريخ كتابتش
تاريخ زمان او يا قريب بزمان او باشد، مثل كتاب امالى كذائى با خطوط جمعى از
علماء، و مثل كتاب معانى الاخبار صدوق، مجملا بسيار است كه از قراين علم بهم
مىرسد و ظاهرا باين خبر نيز عمل واجب باشد، چنانكه اكثر علماء به آن قايلند.
سيم خبر واحد است،
و آن خبريست كه علم از
آن حاصل نشود خواه خبر دهنده به آن يكى باشد يا هزار كس، و اگر سه كس يا بيشتر
خبرى را نقل كنند و از آن خبر ظنى متآخم علم و قريب به آن حاصل گردد اين خبر را
مستفيض مىگويند، و از افراد خبر واحد است، و جمعى كه خبر واحد را حجت نمىدانند
بعضى از ايشان اين نوع را حجت مىدانند و غير اين را حجت نمىدانند و جمعى همه را
حجت نمىدانند به آيات و اخبارى كه نهى نمودهاند از متابعت غير علم و از متابعت
ظن، و اظهر آنست كه عمل به خبر واحد مىتوان كرد چون مدار اصحاب ائمه معصومين
صلوات اللَّه عليهم در زمان مديد زياده از دويست سال بر اين بود، و هميشه هر يك از
اصحاب حضرات ائمه هدى صلوات اللَّه عليهم خبرى كه به ايشان نقل مىنمودند عمل به
آن مىنمودند، و هرگز ملاحظه تواتر يا آحاد نمىنمودند و حضرات ائمه هدى امر
مىكردند شيعيان خود را بأخذ احاديث از ايشان، و بعمل به آن اگر چه در اخبار ايشان
متواتر و محفوف به قراين و مستفيض و خبر واحد بود ايشان فرق نمىكردند در ميان
آنها مگر در وقت
نام کتاب : لوامع صاحبقرانی مشهور به شرح فقیه نویسنده : علامه مجلسی جلد : 1 صفحه : 100