اما آيه: وَ اللَّهُ يَعْصِمُكَ مِنَ النَّاسِ‌؛ معنايش اين است كه تو را از كشته شدن به دست آنان نگه مى‌دارد.

و در آيه: ادْعُونِي أَسْتَجِبْ لَكُمْ‌ چند پاسخ است:

اوّل اينكه: جمله‌اى در اينجا در تقدير است؛ يعنى اگر بر دينتان مصلحت ديدم دعايتان را اجابت مى‌كنم. و به اين، در آيه تصريح كرده و فرموده است: فَيَكْشِفُ ما تَدْعُونَ إِلَيْهِ إِنْ شاءَ[1].

دوّم اينكه: دعا، عبادت است؛ يعنى مرا عبادت كنيد تا براى شما پاداش دهم. و آيه: إِنَّ الَّذِينَ يَسْتَكْبِرُونَ عَنْ عِبادَتِي‌[2] بر اين دلالت دارد.

و سوّم اينكه: لفظ، عموم است ولى خصوص از آن اراده شده و اين در عرف فراوان است.

اما اينكه فرمود: فَسْئَلُوا أَهْلَ الذِّكْرِ، وقتى كه خداوند با براهين و معجزات، پيامبرش را حجّت قرار داد، ديد عده‌اى از قومش بر نعمت خداوند بر او حسد مى‌ورزند و بر اهل كتاب تمايل پيدا مى‌كنند و براى باطل خود به انكار اهل كتاب احتجاج مى‌نمايند.

حضرت آنان را با اقرار كردن دشمنش به صداقت او آگاه نمايد و چه چيزى بزرگتر از اينكه در استدلال، از دشمن گواهى و شهادت بخواهى و به اقرار آن احتجاج كنى. علاوه، در تورات و انجيل، صفات پيامبر وجود دارد و هر كس انصاف داشته باشد اين را مى‌فهمد.

برخى از شبهات مخالفين‌

(1) مخالفين گفته‌اند: چگونه ادّعا مى‌كنيد كه تمام اخبار محمّد از غيب، راست و حق است در حالى كه خلاف بعضى از آنها را پيدا كرديم؛ زيرا محمّد- 6- گفته است: «وقتى قيصر مرد، قيصرى بعد از آن نيست» در حالى كه بعد از

[1] سوره انعام، آيه 41.

[2] سوره غافر، آيه 60.