(1)

ناكامى معارضين با قرآن‌

(2) اما ظهورش در مكّه و خواندن مردم را به سوى خويش، پس شبهه‌اى در آن نيست، بلكه آشكار و واضح است و هيچ عاقلى آن را انكار نمى‌كند. و نيز ظهور اين قرآن در دست آن حضرت واضح است و شك در يكى از آن دو مانند ترديد در ديگرى مى‌باشد.

اما آنچه دلالت مى‌كند كه آن حضرت از مردم خواسته است تا با قرآن معارضه كنند و معناى سخنانى كه مى‌گوييم پيامبر اكرم معارض خواسته است، اين است كه آن حضرت ادّعا كرده كه خداوند او را فقط به قرآن مخصوص گردانيده و فقط به او خبر داده و جبرئيل به سوى او آمده و اين معلوم است و كسى نمى‌تواند آن را انكار كند. و اين نهايت به معارضه خواستن است و اينكه اگر مى‌توانند به مبارزه بيايند.

اما اينكه اصلا با قرآن معارضه نشده؛ زيرا اگر معارضه مى‌شد لازم بود كه نقل شود و اگر نقل مى‌شد، دانسته مى‌شد؛ چنانچه از خود قرآن معلوم است و همه از آن خبر دارند. پس كسى از معارضه خبر ندارد و اين دليل است كه اصلا قرآن معارضه نشده است؛ چنانچه معلوم است كه ميان بغداد و بصره شهرى بزرگتر از آن دو نيست و اگر بود، بايد نقل مى‌شد و مردم مى‌دانستند.

پس مى‌گوييم: معارضه اگر بود بايد نقل مى‌شد، چون انگيزه‌هاى نقل آن زياد است و اگر بود آن حجّت مى‌گرديد و قرآن شبهه مى‌شد و نقل حجّت اولى از نقل شبهه است.

اما آنچه با آن فهميده مى‌شود كه جهت عدم معارضه، ناتوانى بوده است نه غير آن، اين است كه هر كارى با وجود انگيزه آن انجام داده نشده، اين خود دليل است بر اينكه به خاطر ناتوانى انجام داده نشده و به اين جهت مى‌گوييم: اين جواهر و رنگها در قدرت ما نيستند و مخصوصا وقتى كه موانع معقوله تماما مرتفع است، پس بايد يقين پيدا كنيم كه اين (عدم معارضه) از جهت ناتوانى بوده نه غير آن.