اما بر فضايلى كه پس از تولد تا زمان ارتحال، به آنها دست يازيد، بى‌نهايت است و نمى‌توان آنها را بر شمرد و فقط در اينجا به برخى از آنها اشاره مى‌كنيم:

به عنوان مقدّمه بايد گفت:

ريشه فضيلتها نزد دانشمندان چهار چيز است:

1- علم، 2- عفّت، 3- شجاعت، 4- عدالت.

امير المؤمنين 7 در اين صفات به عاليترين درجه رسيد.

از نظر علمى به قلّه‌اى قدم نهاد كه پيامبر خدا در باره‌اش فرمود: من شهر علم و على در آن است.[1] در بيانى فرمود: حكمت به ده جزء تقسيم شده، نه قسمت آن به على 7 داده شده و يك قسمت به ساير مردم.[2] در جمله‌اى ديگر فرمود: قاضى‌ترين على است.[3] و ما مى‌دانيم كه لازمه قضاوت علم و دانش است.

امام على 7 در حقّ خويش مى‌فرمايد: اگر پرده‌ها برداشته شود، بر يقين من افزوده نمى‌گردد.[4] و باز فرمود: من بر حقيقت و كنه علمى دست يافته‌ام كه اگر شما به آنجا مى‌رسيديد به اضطرابهاى فتنه‌انگيز و پيچيده و طولانى گرفتار مى‌شديد.[5] يا: اگر كرسى‌اى برايم گذاشته شود، ميان اهل تورات با توراتشان و ميان اهل انجيل با انجيلشان و ميان اهل زبور با زبورشان و ميان اهل قرآن با

[1]

ُ انا مدينة العلم و علىّ بابها.

[2]

ُ قسمت الحكمة عشرة اجزاء فاعطى علىّ تسعة و النّاس جزء واحد.

[3]

ُ اقضاكم علىّ.

[4]

ُ لو كشف الغطاء ما ارددت يقينا.

[5]

ُ انّى بحت على مكنون علم لو بحتم لاضطربتم اضطراب الارشية في الطوى البعيدة.