2 اهميت فراگيرى علم اخلاق‌

[تلبيس ابليس در لزوم پند و اندرز]

امر بر بعضى از صالحان نيك و برادران روشن ضمير، كه اهل پيكار با نفس اماره‌اند، مشتبه گرديده و شيطان ملعون آنگاه كه آنان را در مقام پيكار با نفس ديد- كه برترين جهاد است و رسول اكرم صلّى اللّه عليه و اله و سلّم آن‌را «جهاد اكبر» ناميد- در مقام فريبشان برآمده، خواست آنها را از اين جهاد بازدارد؛ از اين‌رو يكى از شبهه‌هاى بزرگ خويش را در دل آنان افكند كه:

ملاحظه پندها و نصيحتها و گفتگو درباره آنها و اطلاع بر آنها و دقت و انديشيدن پيرامون آنها- كه پايه و اساس دانش اخلاق است- كارى است كه نه تنها هيچ رجحانى در آن نيست؛ بلكه چون ما برخلاف دانسته‌هاى خود عمل مى‌كنيم، بارى بر دوش و موجب افزونى حجت بر بنده خواهد بود. پس در چنين حالى سزاوارتر آن است كه خود را در غفلت و فراموشى باقى گذاريم، زيرا گناه عالم بسان گناه‌