responsiveMenu
فرمت PDF شناسنامه فهرست
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
نام کتاب : شرح بوستان نویسنده : خزائلى، محمد    جلد : 1  صفحه : 171

شبى دانم از هول دوزخ نخفت،

به گوش آمدم صبحگاهى كه گفت:

چه بودى كه دوزخ ز من پر شدى‌[1]،

مگر ديگران را رهايى بدى‌

كسى گوى دولت ز ميدان ربود،

كه در بند آسايش خلق بود

حكايت (6) [بزاريد وقتى زنى پيش شوى ....]

بزاريد[2] وقتى زنى پيش شوى:

كه ديگر مخر نان ز بقال‌[3] كوى‌

به بازار گندم‌فروشان گراى‌

كه اين جوفروشيست گندم‌نماى‌

نه از مشترى كز زحام‌[4] مگس،

به يك هفته رويش نديدست كس‌

به دلدارى آن مرد صاحب نياز،

به زن گفت: كاى روشنايى‌[5] بساز

به اميد ما كلبه اينجا گرفت‌

نه مردى بود نفع، زو وا گرفت‌

ره نيك‌مردان آزاده‌گير

چو استاده‌اى، دست افتاده‌گير

ببخشاى، كانان كه مرد حقند،

خريدار دكان بى‌رونقند

جوانمرد، اگر راست خواهى، وليست‌[6]

كرم، پيشه شاه مردان عليست‌[7]


[1] پرشدى: ناظر است به آيات قرآنى درباره دوزخيان:« لَأَمْلَأَنَّ جَهَنَّمَ مِنَ الْجِنَّةِ وَ النَّاسِ أَجْمَعِينَ»\* مراد بيت اينست كه كاش دوزخ از من پر ميشد و جايى براى ديگران در دوزخ نميماند.

[2] بزاريد: فعل ماضى مطلق از مصدر« زاريدن» زارى كرد( گريست).

[3] - بقال: لفظ عربى، صفت مشتق از« بقل» به معنى تره و سبزى. بقال: سبزى‌فروش.

[4] زحام:( با كسر اول مصدر دوم باب مفاعله): زحمت دادن- هجوم كردن. مراد بيت اين است كه مگسها به جاى مشترى بر بقال چنان هجوم كرده‌اند كه روى او را هفته‌يى كس نديده است.

[5] كاى روشنايى بساز: اى زن كه روشنايى خانه من هستى سازگار باش. ممكن است« روشنايى بساز» صفت مركب باشد يعنى اى سازنده و ايجادكننده روشنايى در خانه.

[6] ولى. مخفف ولى( با تشديد ياء) صاحب ولايت. ولى در اصطلاح عرفان كسى است كه به فرمان خدا قدرت تصرف در موجودت دارد و بنا به گفته سعدى اين نيرو بواسطه جوانمردى و وارستگى به دست ميآيد.

[7] على: امير مؤمنان امام اول ما شيعيان كه جوانمردان و صوفيان و زاهدان و سخنوران و جنگجويان و عادلان اسلامى همه او را حقا سر سلسله خود ميشناسند.

نام کتاب : شرح بوستان نویسنده : خزائلى، محمد    جلد : 1  صفحه : 171
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
فرمت PDF شناسنامه فهرست