اوّل‌ روزه عيد ماه رمضان و عيد قربان به اجماع اهل اسلام.

دويّم‌ روزه يوم الشّك به قصد آن كه روزه ماه رمضان است امّا بقصد قضا يا نذر حرام نيست.

سيّم‌ روزه صمت يعنى در اثناى نيّت روزه قصد كند كه از اوّل روز تا شب حرف نزند.

چهارم‌ روزه وصال و آن را دو تفسير است: اوّل‌ آن كه در وقت نيّت روزه قصد تأخير افطار كند و شام و سحور را يكى نمايد دويّم‌ آن كه دو روز متوالى روزه بدارد بى‌آن كه در شب روزه بگشايد.

پنجم‌[1] روزه زن به نيّت سنّت بى‌رخصت شوهر.

ششم‌ روزه غلام و كنيز به نيّت سنّت بى‌رخصت آقا.

هفتم‌ روزه بيمار هر گاه از روزه گمان مضرّت‌[2] داشته باشد يا طبيب حاذق گويد كه روزه مضرت مى‌رساند هر چند آن طبيب كافر باشد و هم چنين اگر طبيب حاذق گويد كه علاج آن بيمار منحصر است در مجامعت و تأخير مجامعت تا شب خطر عظيم دارد در اين صورت مجامعت در روز ماه رمضان واجب مى‌شود.

پس اگر زن يا كنيزك اين كس روزه واجب داشته باشند و عورتى ديگر كه روزه بر او واجب نباشد يافت نشود زن خود يا كنيز خود را مى‌تواند كه به زور مجامعت كند و بر ايشان ممانعت آن قدر كه توانند لازم است و چون يكى از ايشان را مجامعت كند واجبست كه كفّاره او را بدهد.

هشتم‌ از روزه‌هاى حرام روزه مسافر است به نيّت وجوب هر گاه سفر او مباح باشد مگر در سه جا كه روزه واجب در سفر مباح در آن سه جا جايز است و حرام نيست: اوّل‌ روزه نذرى كه سفرا و حضرا قيد شده باشد. دوّم‌ روزه سه روز در وقت حجّ هر گاه قربانى يافت نشود چنانكه در باب حجّ مذكور مى‌شود. سيّم‌ روزه هجده روز شخصى را كه در حجّ قبل از غروب آفتاب از عرفات بيرون رود چنانكه در باب حجّ مذكور خواهد شد.

نهم‌ از روزه‌هاى حرام روزه ايّام تشريق است و آن يازدهم و دوازدهم و سيزدهم ماه ذى حجّه است.

شخصى را كه در منى باشد كه اگر در غير منى باشد روزه آن حرام نيست بلكه ثواب دارد

فصل چهارم‌

در بيان روزه مكروه و آن چهار است:

اوّل‌ روزه سنّتى‌[3] در سفر.

دوّم‌ روزه سنّتى كه شخصى كه مؤمنى او را دعوت كرده باشد به طعام سنّت است كه افطار كند و اظهار نكند كه روزه دارد.

سيّم‌ روزه يوم عرفه هر گاه شكّ در اوّل ماه داشته باشد يا روزه موجب ضعف شود بر وجهى كه به فراغت اشتغال به دعا نتواند نمود.

چهارم‌ روزه مهمان به نيّت سنّت بى‌رخصت صاحب خانه و بعضى از مجتهدين برآنند كه روزه صاحب خانه نيز بى‌رخصت مهمان مكروهست‌

مطلب سيّم در بيان باقى احكام روزه‌

و در آن چهار فصل است:

فصل اوّل در بيان نيّت روزه‌

[1] اين قسم و قسم ششم تفصيلى دارد كه منافى با وضع حاشيه است صدر دام ظلّه

[2] گمانى كه ملاحظه آن لازم است شرعا صدر دام ظلّه

[3] بلكه احوط ترك است صدر دام ظلّه