روزه بدارد يا يك بنده آزاد كند يا شصت مسكين را طعام دهد هر مسكين را يك مدّ نزد بعض مجتهدين و دو مدّ نزد بعض ديگر و اگر روزه ماه رمضان را به چيزى حرام فاسد سازد مثل خمر يا طعام غصبى خوردن يا زنا كردن يا در حيض جماع كردن در اين صورت سه كفّاره بر او لازم است يعنى دو ماه روزه بدارد و يك بنده آزاد كند و شصت مسكين را طعام دهد.

قسم هفتم روزه اعتكافست‌ كه به تفصيل عن قريب مذكور مى‌شود.

هشتم روزه كفّاراتست‌ كه در بحث كفّارات مذكور خواهد شد[1]

. فصل دويّم در بيان روزه سنّتى‌

و انواع آن بسيار است و ما در اين كتاب بيست نوع از آن كه مشهورتر است مذكور مى‌سازيم:

اوّل روزه روز مولود حضرت رسالت پناه‌ 6 و آن هفدهم ماه ربيع الاوّل است.

دوّم روزه روز مبعث آن حضرت‌ و آن بيست و هفتم رجب است.

سيّم روزه روز عيد غدير و آن هجدهم ذى حجّه است.

چهارم روزه سه روز از هر ماه‌ يعنى پنجشنبه هفته اوّل ماه و پنجشنبه هفته آخر ماه و چهار شنبه اوّل دهه دوّم ماه.

پنجم روزه ايّام بيض‌ و آن نيز سه روز است سيزدهم و چهاردهم و پانزدهم از هر ماه.

ششم روزه روز عرفه‌ كه نهم ماه ذى حجّه است بدو شرط:

اوّل‌ آن كه محقّق باشد كه نهم ماهست.

دويّم‌ آن كه از روزه داشتن ضعف حاصل نشود به حيثيّتى كه نتواند به فراغت به دعا اشتغال نمايد.

هفتم روزه روز مباهله‌ و آن بيست و چهارم ماه ذى حجّه است و آن روز تصدّق كردن حضرت امير المؤمنين على 7 است انگشتر خود را در اثناى ركوع.

هشتم روزه اوّل ماه ذى حجّه‌ است تا روز نهم.

نهم روزه كلّ ماه رجب‌.

دهم روزه كلّ ماه شعبان‌.

يازدهم روزه دحو الأرض‌ است و آن بيست و پنجم ذى قعده است.

دوازدهم روزه نه روز اول ماه محرّمست‌.

سيزدهم روزه روز عاشورا كه روز دهم محرّم است تا وقت عصر و بعد از آن افطار باب نمايند يا به خاك‌[2] كربلا به نيّت شفا بشرط آن كه زياده بر يك نخود نخورده باشد.

چهاردهم روزه پنجشنبه و جمعه‌.

پانزدهم روزه يوم ترويه‌ و آن هشتم ماه ذى حجّه است.

شانزدهم روزه شش روز بعد از عيد ماه رمضان‌.

هفدهم روزه پانزدهم ماه جمادى الأولى‌.

هجدهم روزه داود پيغمبر 7‌ و آن هميشه يك روز در ميان ماه روزه داشتن است.

نوزدهم روزه يوم الشّك به نيّت سنّت‌ و آن آخر شعبان است هر گاه احتمال اوّل ماه رمضان داشته باشد.

بيستم روزه بيست و نهم ذى قعده است‌

. فصل سيّم در بيان روزه حرام‌

آن نه قسم است:

[1] قسم نهم روزه روزى كه در شب آن خوابيده است پيش از نماز عشا و بيدار نشده تا نصف آن شب چنانچه در كفّارات خواهد آمد صدر دام ظلّه العالى

[2] مدركى در افطار به خاك كربلا در روز عاشورا غير از فرمايش مرحوم شيخ در مصباح متهجد بنظر نرسيده پس در غير حال ناخوشى كه بتواند آن را به نيّت شفا بخورد چنانچه فرموده‌اند البته ترك نمايند صدر دام ظلّه